İlmihalİslam

Hangi hayvanlardan kurban olur? Kurbanlık nasıl seçilir?

Hangi hayvanlar kurbanlık olur, hangileri olmaz? Diyanet İşleri Fetvasına göre kurbana engel ve mani olan kusurlar, Kurbanlık hayvanlar

Kurban Bayramı için geri sayım başladı. Kurban Bayramına yaklaştığımız şu günlerde tüm Müslümanlar için önemli olan Kurban kesme ibadeti, 2022 Kurban Bayramı zamanı, Kurban bayramı tatili gibi konular araştırılıyor. Kurban Bayramına sayılı günler kala vatandaşlar tarafından uygun fiyatlarla kurbanlık arayışları ve kurban fiyatları devam ediyor.

Diyanet Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı sitesinin Kurban başlıklı sayfasından edinilen bilgilere göre kurbana mani olan kusurlar, Kurban edilecek hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır? Deve kurbanlık olur mu?

Aynı zamanda Kurban Bayramı öncesi Kurbanlık almak isteyen vatandaşlarımız için Kurbanlık nedir, hangi hayvanlar kurbanlık olur, hangi hayvanlar kurbanlık olmaz, kurbana engel, mani olan kusurlar, kurbanlık hayvanlar, deli hayvan kurbanlık olur mu? Geyik veya değişik hayvanlardan kurbanlık olur mu gibi soruların cevaplarını Diyanetin fetva sitesine göre yazımızda derledik.

En çok merak edilen Kurban ve Kurbanlık ile ilgili sorularınızı sizde yorum bölümünden bize yazabilirsiniz.

Kurban Nedir? Kurbanlık Hayvan nasıl seçilir?

Kelime anlamı olarak Kurban, Allah Teâlâ’ya mânen yaklaşmak (kurbiyet kökünden gelir) anlamına gelir.

Çok zayıf, gebe ya da yeni doğum yapmış hayvanlar olmamalı. Hayvanın kılları düzgün ve parlak, bakışları ve dış görünümü canlı olmalı.

Kurban ibadeti olarak ise ibâdet niyetiyle hususî bir vakitte Allah için kesilen hayvana kurban denir.

Hangi hayvanlardan kurban olur?

Kurban bayramı için veya adak niyetiyle kesilecek hayvanlardan sadece davar, koyun, keçi, sığır, manda, deve kurban olarak kesilir.

Davar denilince; koyun, keçi, koç gibi hayvanlar anlaşılır. Sığır denilince ise inek, boğa, dana, tosun, manda, düve anlaşılır.

Dişi hayvan da, erkek hayvan da kurban olur. Koyunun erkeği ve beyazı siyahından çok olanı, keçinin dişisi daha sevabdır. Kıymetleri eşitse, koyun, sığırdan daha sevabdır.

Davar yani koyun, keçi gibi hayvanların 1 yaşını geçmesi, sığırın 2 yaşını, devenin ise 5 yaşını bitirmiş olması gerekir. Ayrıca 6 ayı geçen kuzu, iri, besili ve gelişmiş ise kurban olur. Keçi için böyle bir durum yoktur, bir yaşını doldurması şarttır. Kurbanlık hayvanın yaşı, hicri yıla göre hesap edilir.

Ayrıca kuyruksuz hayvan kurban olmaz. Ancak kuyruklu hayvan bulma imkanı yoksa, diğer bir çare olarak kuyruksuz olanı da kurban etmek caizdir.

Diyanet İşleri Başkanlığınca hazırlanan 24 Haziran 2022 tarihli “Kurban: Takvaya Ulaşma Arzusu” konulu cuma hutbesinde, “Kurbanlık hayvan kesilmeksizin bedelini infak etmek suretiyle kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz.” uyarısı yapıldı.

Hangi hayvanlardan kurbanlık olmaz?

Kurban olarak kesilecek vasıfları taşıyan hayvanlar dışında olan tavuk, hindi, geyik gibi diğer hayvanlardan kurban olmaz.

Yünü kırkılmış koyunu kurban etmek mekruhtur.

Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, kulağının veya kuyruğunun çoğu olmayan, bir ayağı kesik veya ölmek üzere olan hasta hayvan kurban olmaz.

Bununla birlikte anadan doğuştan kulağı çok küçük olan hayvan kurban edilebilir.

Eti yenen vahşi hayvandan kurban olmaz. Keçi-ceylan gibi melez hayvan, kurban olmaz.

Burnu veya dili kesik yahut çoğu yok olan hayvan kurban olmaz.

İki kulağı kesik veya biri kökten kesik, kuyruğu kesik, bir veya iki kulağı yoksa, kurban olmaz. Ayrıca doğuştan kulaksız olan hayvan kurbanlık olmaz.

Diz kapakları gibi bir yeri kemik başına kadar kırılan hayvan kurban olmaz.

Gözleri kör olan hayvan kurban olmaz. İki veya bir gözü kör olan hayvan, hatta bir gözü sağlam, diğer gözünün çoğu kör olsa yine kurban olmaz.

Dişlerinin yarısı veya çoğu düşmüş olan hayvan kurban olmaz.

Ayağı topal olan hayvan, kendi başına otlayamayacak ve kesim yerine yürüyemeyecek kadar topal olan hayvan kurban olmaz.

Yayılmasına mâni olmayacak kadar deli olan ve sürüsünden ayrılmayan hayvan kurban olur. Sürüsünden ayrılan ve otlayamayacak kadar deli hayvan kurban olmaz.

Hünsa yani cinsiyeti belli olmayan, erkek veya dişi olduğu tespit edilemeyen hayvan hayvanlar da kurban olmaz. (Doğuştan tenasül organı olmayan hayvan kurban olmaz. Şâfiî mezhebine göre ise caizdir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Çok zayıf, kemikleri iyice çıkmış olan hayvan kurban olmaz.

Hasta hayvan, hastalığı bilinen, hastalığı aşikar olan hayvan kurban olmaz.

Kurban keserken nelere dikkat edilmelidir?

Kurban keserken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

  1. Usulüne göre bir kesim yapmış olmak için hayvanın yemek ve nefes borularıyla, iki atardamarından en az birinin kesilmesi gerekir. Bu şekilde yapılan bir kesim sırasında, hayvanın omuriliğinin kesilmesi mekruhtur. Bu konuda etlik kesim ile kurbanlık kesim arasında bir fark yoktur.
  2. Hayvanın canı çıkmadan başının gövdesinden ayrılmamasına özen gösterilmelidir.
  3. Kurban edilecek hayvana acı çektirilmemeli ve eziyet edilmemelidir. Bu nedenle hayvanlar ehil kişiler tarafından kesilmeli ve boğazlama işlemi süratli bir şekilde yerine getirilmelidir.
  4. Çevre temizliği için gerekli tedbirler alınmalıdır.
  5. Hayvanların bir diğerinin kesimini görecek şekilde yan yana bulundurulmamalarına azami özen gösterilmelidir.

Kurbanlık hayvanı elektrik veya narkozla bayıltarak kesmek caiz midir?

Dinimiz, tüm canlılara iyi davranılmasını emretmiştir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), kesim esnasında hayvana eziyet edilmemesini emretmiştir. (Müslim, Sayd ve Zebâih, 57; Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 12)

Kurbanın bilinen klasik yöntemle kesilmesi asıldır. Bununla beraber kurbana fazla eziyet vermemek (ölüm acısını azaltmak) maksadıyla, kesim esnasında hayvanın elektrik şoku, narkoz veya benzeri bir yöntemle bayıltılarak kesilmesi caizdir.

Ancak hayvanın bayıltıldıktan sonra ölmeden boğazından kesilmesi gerekir. Hayvan henüz kesilmeden, şok etkisiyle ölürse, kurban olmayacağı gibi, eti de yenmez (DİYK 24. 02. 2010 tarihli karar; Mecma’u’l-Fıkh, Karârât ve Tevsıyât, 28 Haziran-3 Temmuz 1997 tarihli Karar, s. 314-318).

Zira kurbanlık veya etlik hayvanın yenilmesinin caiz olabilmesi için kesim esnasında hayvanın canlı olması gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 133).

İlgili Diğer Konular

Nukteler.com Facebook’ta!

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen reklam engelleyiciyi devre dışı bırakarak bizi desteklemeyi düşünün