Dünya Hepatit Günü nedir? Neden her yıl 28 Temmuz’da kutlanıyor? Hepatit hastalığı ne demek? Dünya Hepatit Gününün önemi nedir ve neden kutlanıyor? 2022 yılı Dünya Hepatit Günü teması ne oldu? Dünya Hepatit Günü kutlama ve anma sözleri, mesajları ve hepatit alıntıları
Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından “Dünya Hepatit Günü” olarak belirlenen 28 Temmuz günü Hepatit virüsüne dikkat çekmek için belirlenmiş bir gündür. Hepatit, A, B ve C virüs türleri olan ciddi bir bulaşıcı hastalıktır.
Peki, 2022 Dünya Hepatit Günü ne zaman, hangi güne denk geliyor? Hepatit nasıl bulaşır? Hepatitten korunma yolları nelerdir? İşte 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü (World Hepatitis Day) ilgili ilginç bilgiler ve Hepatit haberleri…
Dünya Hepatit Günü
28 Temmuz günü, Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından “Dünya Hepatit Günü” olarak belirlenen bir gündür. Tüm dünyada ve Türkiye’de de bugün dolayısıyla düzenlenen etkinliklerle, kamuoyunun dikkati hepatit hastalıklarına çekilmesi amaçlanmaktadır.
Viral hepatitler tüm dünyada yaygın olarak görülen, ülkeleri çok yakından ilgilendiren ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Dünya genelinde hastalığın büyük oranda geç dönemde belirti vermesi ve hastaların büyük çoğunluğunun hastalıklarının farkında olmamaları ve hepatit tedavilerine dikkat çekmek amacıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Dünya Hepatit Birliği (WHA) tarafından 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü olarak belirlenmiştir.
Hepatitsiz bir gelecek, birlikte bir çabayla elde edilebilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tüm ülkeleri, bir halk sağlığı tehdidi olan viral hepatiti 2030 yılına kadar ortadan kaldırmak için birlikte çalışmaya davet etmektedir. 2021 yılı için “Hepatit Bekleyemez” temasıyla tüm dünyada ve Türkiye’de de, bugün dolayısıyla düzenlenen etkinliklerle, kamuoyunun dikkati hepatit hastalıklarına çekilmesi amaçlanmaktadır.
Hepatit virüsünün beş ana türü vardır – A, B, C, D ve E. Hepatit B ve C, yılda 1,1 milyon ölüm ve 3 milyon yeni enfeksiyonla sonuçlanan en yaygın olanlardır. Dünya genelinde ise yaklaşık 10 milyon insan kronik hepatit C virüsü enfeksiyonu için tedavi görüyor.
Dünya Hepatit Günü, her yıl 100’den fazla ülkede ücretsiz gösterimler, afiş kampanyaları, gösteriler, konserler, talk showlar, seminerler, canlı yayın aktiviteleri ve aşı gezileri gibi etkinliklerle tanınmaktadır. Her yıl DSÖ ve Dünya Sağlık Asamblesi tarafından dünyadaki tüm vakaları detaylandıran bir rapor yayınlanmaktadır.
2022 Dünya Hepatit Günü Teması
Her 30 saniyede bir hepatitle ilgili bir hastalıktan ölen bir kişiyle – mevcut COVID-19 krizinde bile – viral hepatit konusunda harekete geçmek önemlidir. Dünya Hepatit Günü (WHD), viral hepatitin küresel yükü hakkında farkındalığı artırmak ve gerçek değişimi etkilemek için her yıl 28 Temmuz’da dünyayı tek bir tema altında bir araya getiriyor. Bu nedenle 2022’de belirlenen tema ‘Bekleyemiyorum’ -‘I Can’t Wait’
Her yıl Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen bir tema kapsamında kutlanan bu gün, Hepatitsiz bir gelecek, birlikte bir çabayla elde edilebilir sloganıyla, 2030 yılına kadar bir halk sağlığı tehdidi olarak viral hepatiti ortadan kaldırmak için tüm ülkeleri birlikte çalışmaya davet ediyor. Bu yılın teması “Hepatit Bekleyemez”.
Dünya Hepatit Günü Tarihi
Dünya Hepatit Birliği (World Hepatitis Alliance), 2007 yılında kuruldu, ancak ilk olarak 2008 yılının Mayıs ayının 19’uında Dünya Hepatit Birliği önderliğinde ilk Dünya Hepatit Günü kutlandı.
Amerikalı doktor ve genetikçi Baruch Samuel Blumberg (Barry Blumberg) ve Daniel Carleton Gajdusek ile birlikte, “bulaşıcı hastalıkların kökeni ve yayılması için yeni mekanizmalar” keşfettikleri için Nobel Ödülü’nü (1976 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü) aldılar.
Blumberg, hepatit B virüsünü tanımladı ve daha sonra teşhis testini ve aşısını geliştirdi. 28 Temmuz 1925 tarihinde doğan Blumberg’in anısına bu tarih Dünya Sağlık Asamblesi’nde kabul edilerek küresel olarak tanındı ve kutlanmaya başlandı.
Dünya Hepatit Günü (World Hepatitis Day) olarak ilk kabul edilmesi ve kutlanması 19 Mayıs 2010 tarihinde idi. 2010 yılının Mayıs ayında 63. Dünya Sağlık Asamblesi’nde kararın kabul edilmesinin ardından, Dünya Hepatit Günü, ulusal ve uluslararası bilinçlendirme çabalarının birincil odak noktası olarak küresel olarak kabul edildi ve tarih 28 Temmuz olarak değiştirildi.
- 1976 yılında Amerikalı doktor ve genetikçi Baruch Samuel Blumberg, hepatit B üzerindeki çalışmaları nedeniyle Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü (Daniel Carleton Gajdusek ile birlikte) aldı.
- 1981 yılında Gıda ve İlaç İdaresi (Food and Drug Administration) FDA, insan kullanımı için plazma kaynaklı hepatit B aşısını onayladı.
- 1986’de yapılan araştırmalar neticesinde, ikinci nesil genetiği değiştirilmiş (veya DNA rekombinant) hepatit B aşıları başarılı sonuçlar vermeye başladı.
- 2010 yılının Mayıs ayında Dünya çapında Dünya Hepatit Günü, 63. Dünya Sağlık Asamblesi toplantısında 28 Temmuz tarihi kabul edilerek dünya çapında tanınmaya başlandı.
Hepatit nedir?
Hepatit karaciğerde herhangi bir nedenle oluşan iltihap hastalığıdır. Hepatitler, genellikle virüslerle, en sık görülen beş hepatit virüsü olan A,B,C,D ve E virüsleri ile meydana gelir. Daha nadir olarak etken olan başka virüsler de bulunabilmektedir. Yenidoğan bebeklerde görülen sarılık, safra kesesi taşı nedeniyle olan sarılık veya başka nedene bağlı olarak karaciğer bozukluğu oluşmasına bağlı olarak görülen sarılıklar ‘Viral hepatit’ yani bulaşıcı sarılık değildir.
Hepatit E virüsünün spesifik bir tedavisi ve aşısı yoktur.
Viral hepatitler bulaşıcı mıdır?
Bütün viral hepatitler bulaşıcıdır, ancak bulaşma yolları ve bulaşma kapasiteleri farklıdır. A ve E tipi hepatitleri esas olarak yiyecek-içeceklerle; B, C, D ve G hepatitleri ise kan yolu ile, kanla ve vücut sıvıları ile bulaşmış materyalle veya yakın temaslarla geçebilir.
Viral hepatitler nasıl bulaşır?
- Kan nakli veya kan ile yakın temas gerektiren işte çalışma (doktor, hemşire, laborant),
- İğne yaralanmaları,
- Damar yolundan ilaç kullanımı (enjektör paylaşımı),
- Uygun şekilde steril edilmeyen malzemelerle yapılan diş çekimi ve diş tedavisi girişimleri, cerrahi girişimler,
- Hemodiyaliz (böbreklerin yeterince çalışmaması nedeniyle belli aralıklarla cihaza bağlanarak kandaki zehirli maddelerin uzaklaştırılması),
- Aile içi yakın temas veya Cinsel temas,
- Doğum sırasında anneden bebeğe bulaşma,
- Kulak deldirme, akupunktur / dövme/ hızma vb.
Hepatit B ve C, yılda 1,4 milyon ölüme neden oluyor – HIV/AIDS ve sıtmadan daha fazla ve tüberkülozla karşılaştırılabilir bir sayı. Birlikte, bu virüsler dünya çapında her üç karaciğer kanseri ölümünün ikisine neden olur.
Hepatitten Korunma Yolları
Hepatit ve çeşitlerinden korunmanın en temel yollarından biri kişisel hijyen, temizliğe dikkat etmek, elleri uygun oranda ve doğru bir şekilde yıkamaktır.
Özellikle yaz aylarında artış gösteren Hepatit A ve Hepatit E virüsleri besinler ve su yoluyla bulaştığı için, kanalizasyon sistemlerinin yeterince düzenli olması ve su temininin uygun şekilde yapılması çok önemlidir. Ayrıca iyi yıkanmamış sebze, meyve ve salatalar, çiğ ya da az pişmiş kabuklu deniz ürünleri, pastörize edilmemiş süt ve yıkanmadan sıkılan portakal suyu ve çilek ile temiz hazırlanmamış pasta ve krema gibi gıdalardan bulaşma riski daha sık görülüyor.
Kişisel hijyene dikkat edilmesi ve kişisel eşyaların başkasına kullandırılmaması da hepatitin bulaşımı açısından çok önemlidir. Özellikle çatal, kaşık, bardak, tıraş bıçağı, diş fırçası, küpe, tırnak makası gibi kan yoluyla geçebilecek hastalıklara zemin hazırlayan eşyaların kesinlikle hiç kimseyle ortak kullanılmaması gerekmektedir.
Dünya Hepatit Günü Neden Önemlidir?
Hepatit, dünyada yalnızca belirli demografik özellikleri veya belirli bölgeleri etkileyen hastalıklardan biri değildir; her yerde hepatit kapabilirsiniz. Dünya çapında yaklaşık 400 milyon kişinin hepatit ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir.
Kan teması veya cinsel ilişki yoluyla hepatit bulaşabilir. Bir anne bunu çocuğuna geçirebilir. Bu nedenle hepatit, güvenli olmayan cinsel uygulamalar veya uyuşturucu kullanımı üzerindeki etkisi hakkında çok az bilginin olduğu yerlerde insanları etkileyebilir. Tedavi edilmediği takdirde, hepatit tehlikeli ve bazen ölümcül karaciğer hastalıklarına yol açabilir.
Son 100 yılda hepatiti önleme ve tedavi etmede önemli ilerlemeler kaydedildi. Hem hepatit A hem de B için aşılar geliştirildi ve kullanılmaya başlandı. Gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar erken yaşta bu aşıları doktorlarından tedarik ederek tedaviye başlayabiliyorlar. Ayrıca Hepatit C kolayca tedavi edilir ve hepatit D ve E nadir olarak görülmektedir.
Hepatit kapmış veya enfekte olmuş insanların neredeyse %90’ı, enfekte olduklarının farkında değiller. Dünya Hepatit Birliği (World Hepatitis Alliance), 2030 yılına kadar bir halk sağlığı tehdidi olan viral hepatiti ortadan kaldırmak için zorlu bir hedef belirlemiştir.
Nobel Tıp Ödülü Hepatit C keşfine verildi
Hepatit C virüsünü keşfeden üç bilim insanı 2020 Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü’nü kazanmıştı. Kazananlar İngiliz bilim adamı Michael Houghton ve ABD’li araştırmacılar Harvey Alter ve Charles Rice idi. Nobel Ödülü komitesi, bilim insanlarının bu keşiflerin nihayetinde “milyonlarca hayat kurtardığını” açıkladı.
Virüs, karaciğer kanserinin yaygın bir sebebidir ve insanların karaciğer nakline ihtiyaç duymasının önemli bir nedenidir. Ödül komitesi, “Tarihte ilk kez, hastalık artık tedavi edilebilir, bu da Hepatit C virüsünü dünyadan yok etme umutlarını artırıyor” diyerek geleceğe dair umutlu olduklarını belirtti.
2022 Dünya Hepatit Günü Ne Zaman?
Dünya Sağlık Örgütüne göre, dünya genelinde 325 milyon kişinin Hepatit B ve Hepatit C virüsüyle yaşıyor. Ayrıca Hepatit virüsüne sahip her 10 kişiden 9’u bu hastalığa sahip olduğundan habersiz yaşıyor. Bu önemli hastalık hakkında yazılı – görsel basın aracılığıyla ve konferans, seminer türü etkinlikler yoluyla her yıl özel bir gün düzenleniyor. Bu özel tarih ise bu yıl 28 Temmuz 2022 Perşembe
Ayrıca her yıl Hepatit hastalığına dikkat çekmek amacıyla 1 Ekim günü “Dünya Hepatit Bilinçlendirme Günü” olarak ilan edilmiştir.
Çeşitli Avrupa ve Orta Doğu Hasta Grupları tarafından koordine edilen Uluslararası Hepatit C Farkındalık Günü 1 Ekim 2004’te başladı. Ancak birçok ülke farklı tarihlerde ‘hepatit günü’ kutlamaya devam ediyor.
Yıllara Göre Dünya Hepatit Günü Tarihleri
- 2022 – 28 Temmuz Perşembe
- 2023 – 28 Temmuz Cuma
- 2024 – 28 Temmuz Pazar
- 2025 – 28 Temmuz Pazartesi
Dünya Hepatit Günü Mesajları ve Hepatit Alıntıları
Karaciğer enfeksiyonu anlamına gelen hepatit, genellikle virüslere bağlı olarak gelişen bulaşıcı bir hastalıktır. Tedavi edilmezse siroz, karaciğer yetmezliği ve daha birçok hastalığa neden olur.
Sağlıklı su, sağlıklı besin, sağlıklı yaşam koşulları, sağlıklı doğa, kamusal halk sağlığı önlemleri ve düzenli aşı ile hepatitten korunmak mümkündür.
Hepatit hastalığı halen ciddi bir halk sağlığı problemi olarak dünyada önemini korumaktadır. Hepatitten korunmada en önemli yol, aşısı olan virüslerin aşılarını olmaktır.
Hepatit ile savaşmak için bir araya gelelim ve bu hastalığa teslim olmayalım. Herkesin Dünya Hepatit Günü kutlu olsun.
Bu anlamlı gün vesilesiyle sağlığımızı asla ihmal etmeyeceğimize ve kimsenin de ihmal etmesine izin vermeyeceğimize söz verelim.
Birine bir şey vermek istiyorsanız, ona sevginizi verin, hepatiti değil. Güvende kalın ve sağlıklı kalın. Dünya Hepatit Günü’nde en içten dileklerimle.
Bazı önlemler alarak ve hepatitin farkında olarak çok fazla fark yaratabilirsiniz. Herkese çok mutlu bir Dünya Hepatit Günü diliyorum.
Hepatitlilerin bu mücadelede yalnız olmadıklarını bilmeleri için yanlarında duralım. Dünya Hepatit Gününüz kutlu olsun.
Hepatit nedeniyle ölen insan sayısının artmasına karşı gözlerimizi açmazsak, bu tehdide asla uyanmayacağız.
Hepatiti görmezden gelmek durumu daha da kötüleştirecek. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek ve önlem almak istenen değişikliği getirecektir. Dünya Hepatit Gününü kutlarım.
Hepatitten bir hayat kurtarmaya yönelik her adım önemlidir. Dünya Hepatit Gününüz kutlu olsun.
Güvenliğiniz ve sağlığınız için hepatit aşısı yaptırmayı unutmayın. Dünya Hepatit Günü’nde en içten dileklerimle.”
Hepatit semptomlarını her zaman göremeyebilirsiniz. Bu yüzden her zaman farkında olun ve dikkatli olun. 28 Temmuz Dünya Hepatit Gününüz kutlu olsun.
Hepatit konusunda uyanık olmak birçok hayat kurtarabilir.
Hepatiti görmezden gelme, yüzleş!!
Hepatitin ana nedeni cehalettir. Hepatitin farkında olmak, onunla savaşmanın ilk adımıdır.
Hepatite karşı mücadele bu hastalığın çözümüdür.
Bu sizin çağrınız – hepatiti önleyin ya da tedavisini arayın.
Hepatitin dikkatimize ihtiyacı var. Hepatit hayatınızı yönetmesine izin vermeyin.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
- Temmuz Ayı Belirli Günler ve Haftalar
- Ağustos Ayı Önemli Günler ve Haftalar
- 22 Mart Dünya Su Günü
- 24 Mart Dünya Tüberküloz (Verem) Günü
- Dünya Sağlık Günü
- Dünya Meme Sağlığı Günü
