2025 Dünya Böbrek Günü Ne Zaman? Hangi Gün? Böbrek Günü’nün önemi, ortaya çıkış kökeni, hikayesi ve tarihçesi nedir? Böbrek Günü’nü kim yarattı? İlk Böbrek Günü ne zaman kutlandı? Ulusal Böbrek Ayı hangi aydır? Dünya Böbrek Günü’nün rengi nedir? 2025 Böbrek Günü teması nedir?
Böbrekler kanı süzer, idrar yapar ve vücudunuzda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerini üretir. Bu hayati organlar ayrıca kan basıncını kontrol eder ve kemikleri güçlü tutmak için D vitamini üretir.
Peki Böbreklerin insan vücudundaki yeri ve önemi nedir? İnsan böbreği ne kadar büyüktür? Böbreğin ağırlığı nedir? Böbrek hastaları nelere dikkat etmeli? Böbrek problemlerinin ilk belirtileri nelerdir? Böbreklerimizi korumak neden önemlidir? Böbreğimizi kaybedersek ne olur?
İşte Her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü (bu yıl 13 Mart 2025) kutlanan Dünya Böbrek Günü’nün amacı, önemi ve tarihçesi, kökeni ve Dünya Böbrek Günü ve böbrekler hakkında bilinmesi gereken gerçek bilgiler ve dünya böbrek günü etkinlikleri…
Dünya Böbrek Günü
İnsan vücudu, sağlıklı bir böbrek olmadan düzgün çalışması için bir böbreğe ihtiyaç duyar, en basit görevler bile zorlu bir görev haline gelir. Sonuç olarak, bu gün dünya çapında böbrek sağlığı konusunda farkındalık yaratmak için yüzlerce etkinlik düzenleniyor. Bu, diğer şeylerin yanı sıra halka açık gösterimler, seminerler ve maratonlar gibi şeyleri içerir.
Dünya Böbrek Günü, Uluslararası Nefroloji Derneği (ISN) ve Uluslararası Böbrek Vakıfları Federasyonu’nun (IFKF) ortak girişimidir. Her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü kutlanan Dünya Böbrek Günü’nün amacı, böbrek sağlığı ve insanların nasıl uzun ve hastalıksız bir yaşam sürdürebilecekleri konusunda farkındalık oluşturmaktır.
Dünya Böbrek Günü, böbreklerin vücudumuzdaki önemi hakkında farkındalık yaratmaya yönelik küresel bir kampanyadır.
Böbrekler, vücudunuzun alt sırt bölgesinde bulunan iki (fasulye şeklinde) organdır. Vücudunuzun olması gerektiği gibi iyi çalışmasını sağlamak için en az bir sağlıklı böbreğe ihtiyacımız vardır.
Böbreklerin en kritik görevi kanı süzerek atıkları dışarı atmak ve hormonları, vitaminleri, glikozu, amino asitleri ve diğer hayati elementleri kan dolaşımına geri vermektir.
Böbreklerimiz yeterince çalışmıyorsa, vücudumuzdaki atıkları filtreleyemezler. Böbreklerimiz böbrek yetmezliği olarak bilinen işlevini durdurursa, yaşamak için düzenli diyalize veya böbrek nakline ihtiyacımız olacaktır.
Böbrek Günü teması 2025
Dünya Böbrek Günü Ortak Yönlendirme Komitesi 2025’i “Böbrekleriniz İyi mi? – Erken teşhis edin, böbrek sağlığınızı koruyun” yılı ilan etti.
“Böbrekleriniz İyi mi? – Erken teşhis edin, böbrek sağlığınızı koruyun” teması, Dünya Böbrek Günü’nün 2025 yılında böbrek hastalıklarının erken teşhisinin önemine odaklanmasını sağlar. Bu tema, sağlık bilincini artırmak ve insanların böbrek hastalıklarına karşı daha dikkatli olmalarını teşvik etmek amacıyla önemli bir fırsattır.
1. Erken Teşhis İçin Farkındalık Yaratma
Böbrek Sağlığı Testleri:
- Erken teşhis için böbrek fonksiyonlarını ölçen testlerin (kreatinin, GFR gibi) önemi hakkında bilgilendirmeler yapabilirsiniz. Bu testler, böbreklerin doğru çalışıp çalışmadığını anlamada kritik öneme sahiptir.
Seminerler ve Webinarlar:
- Böbrek sağlığı ve erken teşhis hakkında bir uzmanın konuşma yapacağı online ya da fiziksel seminerler düzenlenebilir.
Böbrek Sağlığı Tarama Günleri:
- Halkın yoğun olarak bulunduğu alanlarda (toplum merkezleri, okullar, işyerleri) böbrek sağlığı taramaları organize edebilirsiniz.
2. Erken Teşhis İçin Hayat Tarzı Önerileri
Diyet ve Beslenme:
- Sağlıklı beslenmenin böbrek sağlığı üzerindeki etkileri üzerine içerik üretebilirsiniz. Böbreklerinizi korumak için düşük sodyumlu, dengeli diyetin önemi anlatılabilir.
Yeterli Su İçmenin Önemi:
- Böbreklerin sağlıklı çalışabilmesi için yeterli miktarda su içmek önemlidir. Su içmenin böbrek sağlığını nasıl koruduğunu anlatan infografikler oluşturabilirsiniz.
Fiziksel Aktivite:
- Düzenli egzersizin böbrek sağlığını korumadaki rolüne dair bilgiler verilebilir. Düzenli egzersiz yaparak risk faktörlerinin nasıl azaltılacağına dair tavsiyeler paylaşılıp, sosyal medya üzerinden yarışmalarla katılım teşvik edilebilir.
3. Böbrek Sağlığı ve Erken Teşhis Hakkında Video ve Bilgilendirme İçerikleri
Böbrek Sağlığı Hakkında Videolar:
- Eğitimsel videolar hazırlanabilir. Bu videolar, böbrek hastalıklarının belirtileri ve erken teşhisin nasıl yapılacağı hakkında basit bilgiler sunabilir.
Hikaye Paylaşımları:
- Böbrek hastalığı ve tedavi süreci geçiren bireylerin deneyimlerini içeren içerikler hazırlayarak topluma ilham verebilirsiniz.
4. Sosyal Medya Kampanyaları ve Hashtag Kullanımı
- #BöbrekleriniziKoru veya #ErkenTeşhisİçinHareketEt gibi kampanya etiketleri ile kullanıcıları bilinçlendirici paylaşımlar yapmaya teşvik edebilirsiniz. Etkinliklere katılımı artırmak amacıyla çekilişler ve ödüller de eklenebilir.
Biliyor musunuz?
Kronik böbrek hastalığı riski yaşa, cinsiyete ve ırka/etnik kökene göre değişir.
Kronik böbrek hastalığı (KBH) yaygın ve zararlıdır. Dünya çapında her 10 yetişkinden 1’inde bu hastalık vardır ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Erken teşhis, hastalık bakımı ve yönetiminin morbidite ve mortaliteyi önlemeye ve maliyet etkinliğini ve sürdürülebilirliği iyileştirmeye yardımcı olmasına izin verirken, böbrek hastalığına bağlı mortalite her yıl artmaya devam ediyor ve 2040 yılına kadar 5. önde gelen ölüm nedeni olması bekleniyor.
Dünya Böbrek Günü Tarihçesi
Bilimin bugünkü durumuna gelmeden önce uygarlıklar insan vücudunda böbreklerin varlığından haberdardı. Alman Mısırbilimci Georg Ebers, MÖ 1550 yılında böbreklerin tanımını ve işlevini keşfetmişti.
Organların insan vücudunun sağlıklı işleyişinde ne kadar önemli olduğu düşünülürse, böbreklerin bu kadar erken bir zamanda keşfedilmesi anlaşılabilir bir durumdur.
- 1902 yılında ilk başarılı böbrek nakli Avusturya’daki Viyana Tıp Okulu’nda bir köpeğe yapıldı.
- 1936’da ise ilk başarısız insandan insana böbrek nakli gerçekleşti.
- 1954 yılında ilk başarılı canlı donör insan böbrek nakli, Boston, Massachusetts’teki Peter Bent Brigham Hastanesinde tek yumurta ikizi kardeşler arasında gerçekleşti – nakledilen böbrek sekiz yıl boyunca iyi performans gösterdi.
- 1962’de Boston’da, ölen bir donörden ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi, böbrek 21 ay sürdü – yeni bir immünosupresif ilaç olan azatioprin ilk kez kullanıldı.
Dünya Böbrek Günü ilk kez 2006 yılında kutlandı. Amaç, böbrekle ilgili sorunlar ve tedavisi ile böbreğin genel sağlığımız üzerindeki etkisi konusunda insanları bilinçlendirmektir. Ülkemizde böbrek hastaları ve takip eden ölümlerin sayısı giderek artmaktadır. Dünya Böbrek Günü, böbrek hastalığıyla mücadelenin önemine odaklanan küresel bir sağlık kampanyasıdır.
Gün ayrıca böbrek hastalıklarının yaygınlığını ve optimal böbrek sağlığını korumanın önemini vurgular. Günün diğer hedefleri arasında, Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) için risk faktörleri olarak diyabet ve yüksek tansiyonun öneminin vurgulanması ve tüm diyabetik ve hipertansif hastaların sistematik KBH taramasının teşvik edilmesi yer almaktadır.
Sadece birkaç on yıl önce, böbrek hastalığı ölüm cezası anlamına gelebilirdi. Bugün, hala ciddi ve korkutucu bir hastalık olmasına rağmen, böbrek yetmezliğini diyaliz ve organ nakli ile sıklıkla yenebiliriz.
Böbrek Hastalığı Riskiniz Varsa
Böbrek hastalığı herkesi etkileyebilir, ancak bazı insanlar daha yüksek risk altındadır. Yüksek tansiyonunuz, diyabetiniz veya her iki durumunuz varsa, böbrek hastalığı için çok daha yüksek risk altındasınız.
Diğer risk faktörleri:
- Kalp hastalıkları
- Bazı etnik kökenler orantılı olarak daha yüksek Böbrek hastalığı teşhisi oranına sahiptir
- Ailenizde böbrek hastalığı kalıtsal ise
- 60 yaş üstü
- Obezite
- Sigara içmek
Böbrek Sağlığını Korumak İçin Ne Yapmalıyız?
- Düzenli sağlık kontrolü: Özellikle risk faktörleri bulunan kişilerin düzenli olarak kan ve idrar tahlilleri yaptırması önemlidir.
- Sağlıklı beslenme: Tuzu azaltmak, bol su içmek, meyve ve sebze tüketimini artırmak böbrek sağlığı için önemlidir.
- Düzenli egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, kan şekerini kontrol altında tutarak böbrekleri korur.
- Kan basıncı ve şeker hastalığını kontrol altında tutmak: Bu iki hastalık, böbrek hastalıklarının en önemli risk faktörlerindendir.
- Sigarayı bırakmak: Sigara, böbrek sağlığını olumsuz etkiler.
- Ağrı kesicileri doktor kontrolünde kullanmak: Bazı ağrı kesiciler böbreklere zarar verebilir.
Böbrek hastalığı hakkında bilmeniz gereken beş şey:
- Yüksek tansiyon ve diyabet hastaları Böbrek Hastalığı açısından en yüksek risk altındadır.
- Böbrek hastalığının daha önceki aşamalarda herhangi bir semptom yoktur.
- Böbrek hastalığı böbreklerde geri dönüşü olmayan hasar anlamına gelir
- Böbrek hastalığı erken teşhis edilirse, ciddileşmesini önlemek için harekete geçebilirsiniz.
- Böbrek hastalığınız olup olmadığını belirlemenin tek yolu kan ve idrar testleri yaptırmaktır.
Böbrek hastalığı teşhisi konması, hastalar ve aileleri için büyük strese neden olabilir. Kişinin çalışma, seyahat etme ve hatta günlük aktivitelerini yapma yeteneğini sınırlayabilir.
Böbrek hastalığı, depresyon, bilişsel bozukluk, yorgunluk, ağrı ve gastrointestinal problemler gibi çok sayıda sorunlu yan etkiye neden olabilir.
Böbrek hastalığı olan çoğu insan, kötüleşene kadar bunu fark etmeyebilir. Bunun nedenlerinden biri, bazen hastalık şiddetlenene kadar semptomların ortaya çıkmamasıdır.
Böbrek hastalığının nedenini anlamak ve bunu önlemek için ne gibi önlemler alınacağını bilmek, uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmenize büyük ölçüde yardımcı olabilir.
Kan şekeri seviyenizi bilin:
Diyabet körlüğe veya bir uzuv kaybına neden olabilir. Ayrıca diyabetin böbrek hastalığına da neden olabileceğini bilmek çok önemlidir.
İstatistikler, tüm böbrek yetmezliklerinin neredeyse yarısının diyabet nedeniyle meydana geldiğini belirtiyor. Diyabet, böbreklerinizin işlevini durdurmasına neden olabileceğinden zamanla şiddetli hale gelebilir.
Böbrekleriniz yeterince çalışmıyorsa, hayatta kalmak için diyalize veya böbrek nakline ihtiyacınız olacaktır.
Şeker hastasıysanız, kan şekerinizi kontrol altında tutmaya ve kendinize dikkat etmeye ekstra özen göstermelisiniz. Vücudunuzu sağlıklı tutmanıza yardımcı olabilecek önleyici tedbirler hakkında doktorunuza danışın.
Böbrekler kendini onarabilir mi?
Böbrekler kendilerini yenileme kapasitesine sahiptir.
Yapılan araştırmalara göre vücut, hasar görmüş böbrek dokusunu onarmak için uyurken çalışır; bu nedenle vücudu uykusuz bırakmak hem sağlıklı organa zarar verebiliyor hem de hasar görmüş organda iyileşmeyi güçleştiriyor.
Çok su içmek böbreklere iyi gelir mi?
Evet. Su, böbreklerin kanınızdaki atıkları uzaklaştırmasına yardımcı olur. Ayrıca alışkanlık halinde, aşırı şekilde sürekli 5-6 litre gibi su tüketildiğinde metabolizma bozulur, böbreği yorar ve böbreğin konsantrasyon yeteneğini bozabilir, fazla mineral kaybına neden olabilir.
Böbrekler Hakkında 5 Gerçek Bilgi
- Boyut; Böbrekler yaklaşık bir cep telefonu büyüklüğünde ve yaklaşık 115 ile 170 gram ağırlığındadır.
- Vitamin oluşturmak; Böbrekler vücutta D vitamini üretme yeteneğine sahiptir.
- Böbrek kaybetmenin etkisi; Böbreklerden biri çıkarılırsa, vücut böbrek fonksiyonlarının sadece %25’ini kaybeder.
- Kaydedilen en büyük böbrek taşı; En büyük böbrek taşı en geniş noktasında 11,83 cm çapındaydı ve 354 gram ağırlığındaydı.
- Böbrek filtrasyonu; Vücudunuzdaki tüm kan böbreklerinizden geçer ve her 30 dakikada bir filtrelenir.
Dünya Böbrek Günü’nün rengi nedir?
Böbrek hastalığı ve her yıl Mart ayının ikinci Perşembe’si kutlanan Dünya Böbrek Günü’nü anmak ve için farkındalık oluşturmak için turuncu renk seçilmiştir. Ayrıca Böbrek Hastalığı Farkındalığı yeşil renkle sembolize edilir.
2025 Dünya Böbrek Günü’nü daha fazla anmak için ülke çapındaki önemli yapılar ve binalar, insanların üzerindeki giysiler ve kurdeleler böbrek hastalığının imza rengi olan “turuncuya”
Sağlıklı bir böbrek için ipuçları
- Dengeli ve sağlıklı beslenin.
- Bolca su iç.
- Fiziksel aktiviteyi artırın.
- vücuttaki kolesterol seviyesini düşürür.
- Yüksek tansiyonu kontrol altında tutun.
- Şeker hastaları şeker seviyelerini kontrol altında tutmalıdır.
- Sigara içmeyin veya sigarayı bırakmayın.
- Diyete daha fazla lif ekleyin.
- Alkol içme alışkanlığını azaltın
- Hipertansiyonu azaltın
- Diyetteki fazla tuzu azaltın.
- Daha fazla meyve ve sebze yiyin
Akut böbrek yetmezliği ve belirtileri
Akut böbrek yetmezliği, böbrekleriniz aniden kanınızdaki atık ürünleri filtreleyemediğinde ortaya çıkar. Böbrekleriniz filtreleme yeteneğini kaybettiğinde tehlikeli seviyelerde atık birikebilir ve kanınızın kimyasal yapısı bozulabilir.
Akut böbrek yetmezliği ölümcül olabilir ve yoğun tedavi gerektirir. Bununla birlikte, akut böbrek yetmezliği geri dönüşümlü olabilir. Aksi takdirde sağlığınız iyiyse, normal veya normale yakın böbrek fonksiyonunu geri kazanabilirsiniz.
Akut böbrek yetmezliğinin belirti ve semptomları şunları içerebilir:
- Azalmış idrar çıkışı, ancak bazen idrar çıkışı normal kalır
- Bacaklarınızda, ayak bileklerinizde veya ayaklarınızda şişmeye neden olan sıvı tutulması
- Nefes darlığı
- Tükenmişlik
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Mide bulantısı
- Zayıflık
- Düzensiz kalp atışı
- Göğüs ağrısı veya basıncı
- Ağır vakalarda nöbetler veya koma
Bazen akut böbrek yetmezliği hiçbir belirti veya semptom göstermez ve başka bir nedenle yapılan laboratuvar testleriyle tespit edilir.
Ne zaman doktora görünmeli
Akut böbrek yetmezliği belirtileriniz veya semptomlarınız varsa derhal doktorunuza görünün veya acil yardım isteyin.
2025 Dünya Böbrek Günü ne zaman, hangi güne denk geliyor?
Dünya Böbrek Günü, her yıl Mart ayının ikinci Perşembesi kutlanan ve böbrek sağlığının önemini vurgulayan uluslararası bir gündür. Bu özel gün, böbrek hastalıklarının farkındalığını artırmayı, erken teşhis ve tedaviyi teşvik etmeyi ve böbrek sağlığına yönelik farkındalık yaratmayı amaçlar.
- 2025 – 13 Mart Perşembe
- 2026 – 12 Mart Perşembe
Dünyada artan böbrek hastalığı vakalarını durdurmak ve Kronik böbrek rahatsızlıklarına dikkat çekmek ve halkı böbrek hastalığına karşı bilinçlendirmek amacıyla her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü Böbrek Günü olarak kutlanır. Bu yıl ise Dünya Böbrek Günü (World Kidney Day) 13 Mart Perşembe gününe denk geliyor.
Ayrıca Mart ayı Ulusal Böbrek Ayı’na adanmıştır.
Bu yazılarda ilginizi çekebilir;
- Dünya Kanser Günü
- Dünya Su Günü
- Crush Sendromu Nedir?
- Dünya Sağlık Günü
- Nadir Hastalıklar Günü
- Mart Ayı Belirli Gün ve Haftalar