Dünya Balıkçılık Günü 2023
Dünya Balıkçılık Günü nedir, ne zaman ve neden kutlanıyor? Dünya Balıkçılık Günü’nün önemi ve tarihçesi nedir, nasıl ortaya çıktı, ilk ne zaman kutlandı? Balıkçılığın önemi nedir? Türkiye’de Balıkçılık ve balık üretimi verileri nelerdir?
Dünya Balıkçılık Günü nedir, ne zaman ve neden kutlanıyor? Dünya Balıkçılık Günü’nün önemi ve tarihçesi nedir, nasıl ortaya çıktı, ilk ne zaman kutlandı? Balıkçılığın önemi nedir? Türkiye’de Balıkçılık ve balık üretimi verileri nelerdir?
Dünya Balıkçılık Günü
21 Kasım’da kutlanan Dünya Balıkçılık Günü, sağlıklı okyanus ekosistemlerinin kritik önemini vurgulamaya ve dünyadaki sürdürülebilir balıkçılık stoklarını sağlamaya adanmıştır.
Balıkçı toplulukları bu günü mitingler, etkinlikler, halka açık toplantılar, kültürel dramalar, sergiler ve müzik şovlarıyla kutluyor. Yaygın olarak kutlanan Dünya Balıkçılık Günü, aşırı avlanma ve makineleşme gibi sorunlara dikkat çekmenin yanı sıra dünyadaki balıkçılığın sürdürülmesinin önemini de gösteriyor.
Dünya Balıkçılık Günü ayrıca, okyanus ekosistemlerimizin sürdürülebilir modellerini takip etmek için dünyanın karşı karşıya kaldığı, giderek birbirine bağlanan sorunlara çözüm bulmayı da araştırıyor.
Dünya genelinde 25 yıldır geleneksel olarak kutlanan 21 Kasım Dünya Balıkçılık Günü, Türkiye’de ilk kez 2017 ylında kutlanmaya başlamıştır.
Dünya Balıkçılık Günü’nün Tarihçesi
Her yıl 21 Kasım’da Hindistan’da kutlanan Dünya Balıkçılık Günü, balıkçılığın ülkede önemli bir sektör olduğunu vurguluyor. Hindistan’ın gıda güvenliğine katkıda bulunmanın yanı sıra milyonlarca kişiye istihdam sağlıyor.
Balıkçılık Günü, Hindistan’da 1997’de “Dünya Balık Hasatçıları ve Balık İşçileri Forumu”nun Yeni Delhi’de bir araya gelmesi ve 18 ülkeden temsilcilerle “Dünya Balıkçılık Forumu”nun oluşmasıyla başladı ve sürdürülebilir balıkçılık uygulamaları ve politikalarının küresel bir yetkisini savunan bir deklarasyon imzaladı. Etkinlik, aşırı avlanmaya, habitat tahribatına ve deniz ve tatlı su kaynaklarımızın sürdürülebilirliğine yönelik diğer ciddi tehditlere dikkat çekmeyi amaçlıyor. Kutlamalar, sürdürülebilir stoklar ve sağlıklı ekosistem sağlamak için dünyanın küresel balıkçılığı yönetme biçimini değiştirmeye odaklanmaya hizmet ediyor.
Hindistan’daki balıkçılık kaynakları ağırlıklı olarak iç sulardan ve denizden oluşmaktadır. İç su ürünleri esas olarak büyük nehirler ve bunların kolları, göletler, rezervuarlar, göller, kanallar’dan temin edilmektedir. Dünya Balıkçılık Günü, milyonlarca insan için engin ve bazen yeterince takdir edilmeyen gıda kaynağını tanımak için dünya çapında balıkçı toplulukları tarafından kutlanmaktadır.
Hindistan’da balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği, 14 milyondan fazla kişiye geçim kaynağı ve kazançlı istihdam sağlamanın yanı sıra beslenme güvenliği sağlayan ve tarımsal ihracata katkıda bulunan önemli bir gıda üretimi sektörüdür.
Dünya Balıkçılık Günü Neden Önemli?
Balık, faydalı protein diyetlerinden biridir. Proteinler ve omega 3 yağ asitleri, D ve B2 vitaminleri içerir. Bu önemli besinler, sağlıklı vücut tarafından bakım için gereklidir. Balık ayrıca zengin bir kalsiyum, fosfor, çinko, iyot, magnezyum ve potasyum kaynağıdır.
Deniz ürünleri, dünyanın artan nüfusunu beslemede önemli bir rol oynamaktadır. Sağlıklı balık popülasyonları sağlıklı okyanuslara yol açar ve çözümün bir parçası olmak bizim sorumluluğumuzdur. Deniz ekosistemlerimizin ve kıyı topluluklarımızın dayanıklılığı, sürdürülebilir balıkçılığa bağlıdır.
Yakın tarihli bir Birleşmiş Milletler araştırması, temel balık yaşam alanlarının kaybı, kirlilik ve küresel ısınma gibi faktörler nedeniyle dünyadaki balıkçılığın üçte ikisinden fazlasının aşırı avlandığını veya tamamen hasat edildiğini ve üçte birinden fazlasının düşüş durumunda olduğunu açıkladı.
Dünya Balıkçılık Günü, balıkçılığımızı temiz ve verimli tutmak için kendimize ve çevremizdekilere iklim değişikliği ve kirlilik hakkında bilgi vermemiz için önemli bir hatırlatmadır.
Balık, dünyanın dört bir yanındaki insanların, özellikle nehirlerin, kıyıların ve diğer su kütlelerinin yakınında yaşayanların beslenmelerinin önemli bir bölümünü oluşturur. Bir dizi geleneksel toplum ve topluluk, balıkçılık mesleği etrafında toplanmıştır ve bunların yaklaşık yüzde 50’si kadındır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, düşük gelirli balıkçılar ve balıkçılıkta yorulmadan çalışan kadınlar hakkında farkındalığı artırmanın zamanıdır.
Hindistan gibi ülkeler balık tedarikine büyük katkı sağlıyor. Hindistan’da balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği, 14 milyondan fazla kişiye geçim kaynağı ve kazançlı istihdam sağlamanın yanı sıra beslenme güvenliği sağlayan ve tarımsal ihracata katkıda bulunan önemli bir gıda üretimi sektörüdür. 50’den fazla farklı türde balık ve kabuklu deniz ürünleri dünya çapında 75 ülkeye ihraç edilmektedir. Balık ve balık ürünleri, şu anda Hindistan’dan yapılan tarımsal ihracatta en büyük grup olarak ortaya çıkmıştır. Dünya Balıkçılık Günü, balıklarımızın nereden geldiği ve balıkçılığın ortamı hakkında daha fazla bilgi edinmek için harika bir zamandır.
Dünya Balıkçılık Günü neden kutlanır?
Bir dizi geleneksel toplum ve topluluk, balıkçılık mesleği etrafında toplanır. Dünya Balıkçılık Günü kutlamaları, sürdürülebilir stoklar ve sağlıklı ekosistemler sağlamak için dünyanın küresel balıkçılığı yönetme biçimini değiştirmeye odaklanmamız gerektiğinin önemli bir hatırlatıcısıdır.
2023 Dünya Balıkçılık Günü ne zaman?
Her yıl 21 Kasım’da kutlanan Dünya Balıkçılık Günü, dünyadaki balıkçılığın önemini ve balıkçılar veya tüketiciler olarak onların sağlıklı ve üretken kalmalarını sağlamak için neler yapabileceğimizi yansıtmak için bir fırsattır. 2023 Dünya Balıkçılık Günü, dünyadaki tüm balıkçı halkı, balık yetiştiricileri ve ilgili paydaşlarla dayanışmayı göstermek için bu yıl 21 Kasım Salı gününe denk geliyor.
- 2022 – 21 Kasım Pazartesi
- 2023 – 21 Kasım Salı
- 2024 – 21 Kasım Perşembe
- 2025 – 21 Kasım Cuma
- 2026 – 21 Kasım Cumartesi
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2022’yi Uluslararası Zanaatkar Balıkçılık ve Su Ürünleri Yılı ilan etmiştir. (IYAFA 2022).
Dünya Balıkçılık Günü Çeşme’de kutlanıyor
Çeşme Belediyesi, Dokuz Eylül Rotary Kulübü işbirliğinde, Çeşme Rotary Kulübü’nün de katılımı ile 14-21 Kasım Dünya Balıkçılık Haftası bir dizi etkinlikle kutlanıyor.
Çeşme Belediyesi ev sahipliğinde Dokuz Eylül Rotary Kulübü, Dünya Su Ürünleri Yetiştiricileri ve Balıkçılar Forumu’nun 1997’de Yeni Delhi’de aldığı bir kararla her yıl 21 Kasım’da kutlanan Dünya Balıkçılık Günü’nü, Çeşme’de düzenlenecek etkinlikler ile kutluyor.
“Temiz Su ve Sürdürülebilir Dünya” odak noktası çerçevesinde gerçekleştirilecek olan etkinliklerde denizleri koruma, bilinçli avlanma ve su ürünlerinin işlenmesi konularına dikkat çekilecek.
15-20 Kasım 2022 tarihleri arasında Aya Haralambos Kilisesi’nde Akdeniz Koruma Derneği ve WWF’in “Akdeniz’in Karşı Karşıya Olduğu Tehditler” ve “Kadın Balıkçılar” – Fotoğraf Sergisinin yanı sıra derneklerin kısa film gösterimleri 09:00- 19:00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olacak.
20 Kasım Pazar günü S.S. Ildırı Deniz Yolu Taşıma Kooperatifi teknelerinin ev sahipliğinde Dünya Balıkçılık Günü Ödüllü Balık Avı Yarışması gerçekleştirilecek. Shimano ve Çağlarav sponsorluğunda gerçekleşecek balık avı turunda, ekiplerin avladıkları balıklar jüri tarafından değerlendirilerek en çok, en çeşitli ve en büyük balığı tutan takımlara ödül verilecek.
Denizden Sofraya Dünya Balıkçılığı
Balıkçılık dünya çapında sayısız şekilde hayatımıza dokunuyor. Bakımları iyi yapılırsa milyonlarca insanı besleyebilir, iş ve gelir yaratabilir, uzun süredir devam eden topluluk ve kültürel geleneklerin korunmasına yardımcı olabilir ve ilaçlardan giysilere kadar bir dizi ürün sağlayabilir.
İnsan nüfusunun hızla arttığı bir dünyada, gıda kıtlığıyla mücadelede deniz ürünleri çok önemlidir. Bu kaynağın sürdürülebilirliğini sağlamanın en iyi yolu sorumlu yönetim, balıkçılık ve çiftçiliktir. Balıkları toplama ve tüketme şeklimiz okyanus ekosistemlerinin sağlığını etkiler. Bir tüketici olarak, sürdürülebilir bir şekilde yakalanmış veya çiftlikte yetiştirilmiş balıkları seçmek, gelecek nesillerin bol ve çeşitli okyanusların hem tadını çıkarmasını hem de bu okyanuslara güvenebilmesini sağlamaya yardımcı olur.
Türkiye’de Balıkçılık
Türkiye sularındaki balıklar, manzara kadar çeşitlidir. Birkaç isim vermek gerekirse palamut, levrek, çipura, yayın balığı, alabalık, kefal, mezgit, sazan, lüfer, uskumru, turna, hamsi bulmak mümkündür.
Son yıllarda yapılan araştırmalara göre dünya denizlerinin genelinde toplam 15 binden fazla balık türü yaşıyor. Türkiye’de ise, balık çeşitlerinin bilinen net rakamı 384’tür.
Türkiye, Ege, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’in kıyılarında yer almaktadır, bu nedenle, anlaşılır bir şekilde, Türk mutfağında ve yemek kültüründe balık büyük bir rol oynamaktadır. Her denizin kendine has özellikleri vardır ve yıl boyunca yerel balıklar farklılık gösterir, yani geniş bir mevsimsel çeşitlilik bulunur.
Türkiye toplam su ürünlerinin %25’i kültür yetiştiriciliğinden elde edilmektedir. Kültür balıkçılığının %46,79’u denizlerde, %53,21’i iç sularda yapılmaktadır. Denizde levrek ve çipura, iç sularda çoğunlukla alabalık yetiştirilir.
Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de kişi başına balık tüketimi de oldukça düşüktür. Yılık balık tüketimi Türkiye’de 8 kg, dünya ortalaması 16 kg, AB ortalaması 26 kg’dır. Yaklaşık 47.000 kişiye istihdam sağlayan balıkçılık, ekonomiye %0,4’lük katkı sağlamaktadır.
- Karadeniz Türkiye balık üretiminin %76’sını karşılar. Başta hamsi olmak üzere 3 kabuklu ve 38 balık türü avlanır.
- Marmara Denizi ortalama balık üretimin %10’unu sağlar. Halen Marmara denizi içerisinde, hamsi, sardalya, istavrit, kefal, deniz yıldızı, lüfer, karagöz, palamut, izmarit, mezgit, çipura gibi balıklar yaşamaktadır.
- Ege Denizi’nde av miktarında değişkenlikler görülmektedir. Hamsi ve istavritte av miktarı artsa da diğer türlerde düşme görülmektedir.
- Akdeniz’de barbunya, bakalorya, mezgit, kefal ve palamut avında azalma yaşanırken, karides ve mürekkep balığı avı artmaktadır. Akdeniz’de Süveyş Kanalı vasıtasıyla gelen 86 Hindo-Pasifik lesepsiyen balık türü de görülmüştür.
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri, Türk su ürünleri sektörünün 836 bin tonluk üretim rakamına ulaştığını açıklamıştır. Türkiye’nin su ürünleri ihracatı ise 2021 yılının ilk çeyreğinde yüzde 28’lik artışla 247,8 milyon dolardan 304,5 milyon dolara yükseldi.
Dünyada en çok hangi balık avlanır?
Hamsi avcılığı dünyanın en büyük balıkçılığıdır.
Aşırı Avlanmanın Tehlikeleri
- Temel yırtıcı türlerin yok olması
- Kötü Mercan Resifi Sağlığı
- Yosun Büyümesi
- İstenmeyen türlerin yakalanması
- Yerel Gıda Kaynaklarına Yönelik Tehdit
- Finansal kayıp
- Deniz Ekosistemlerinin Mutlak Dengesizliği
- Hedeflenen az balık hasadı.
Su Ürünleri Yetiştiriciliği Nedir?
Su ürünleri yetiştiriciliği, basitçe suda tarım yapmak anlamına gelir. Balık, kabuklu deniz ürünleri, algler ve diğer deniz hayvanlarının insan tüketimi için her türlü su ortamında yetiştirilmesi, beslenmesi, üretilmesi ve hasat edilmesidir.
2022’de dünyanın en büyük 10 balık üreticisi ülkesi
İşte dünyanın en büyük balık üreten ülkelerinin bir listesi. Burada belirtilen tüm ülkeler, yalnızca ülkede üretilen toplam balık bazında seçilmiştir. Aşağıda belirtilen tüm verilerin kaynağı ve her ülke için yıllık üretim miktarı Wikipedia, worldfishing.net vb. gibi tanınmış web sitelerinden derlenmiştir.
1. Çin
Çin, yıllık 58.8 milyon metrik ton üretimle dünyanın en büyük balık üreten ülkesi olarak listemizin başında yer alıyor. Bu ülke istikrarını korumuş ve rekabet olmaksızın son birkaç yıldır balık üretiminde dünya lideri konumunu korumuştur. Aslında Çin, dünyadaki toplam balık üretiminin 1/3’ünü karşılıyor.
2. Hindistan
Şu anda Hindistan, dünyanın en büyük balık üreticisi olarak 2. sırada yer alıyor. Hindistan’da su ürünleri yetiştiriciliği 19. yüzyılda kurulmuş olmasına rağmen, 2017 yılında ülke dünyanın en büyük 2. balık üreticisi haline geldi. Hindistan bugüne kadar bu konumunu korumuştur. Bu ülke yılda yaklaşık 9.045.892 metrik ton balık üretiyor. Hint balık endüstrisi, dünyada üretilen toplam balığın %6’sını oluşturuyor ve dünyanın çeşitli bölgelerine büyük miktarda balık ürünü ihraç ediyor.
3. Endonezya
Yıllık yaklaşık 6.101.725 metrik ton balık üretimiyle Endonezya, en büyük üçüncü balık üreten ülkedir. Bu ülkenin ürettiği balık miktarı son birkaç yılda azalmış olsa da, ülke üretimi artırmak için daha verimli teknikler ve yöntemler benimsemeyi başardı.
4. Peru
Peru, balık üreten ülkeler listemizde 4. sırada yer alıyor. Bu ülke yılda 5.854.233 ton balık üretiyor. Bu ülke, 1960’tan beri önde gelen bir balık üreticisi olmasına rağmen, aşırı avlanma nedeniyle balık üretimi son zamanlarda düşmüş ve hatta bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olmuştur.
5. Amerika Birleşik Devletleri
Amerika Birleşik Devletleri pamuk, kahve çekirdekleri ve balık gibi birçok sektörde çok yönlüdür. Ülke yılda 5.360.597 metrik ton balık üretiyor ve 11.4 milyon kilometre kareyi aşan alanıyla dünyanın en büyük sulak alanlarından birine sahip. ABD, balık üretiminin kalitesinin hiçbir koşulda asla düşmemesine her zaman özen göstermiştir.
6. Şili
Şili, dünyadaki en iyi ve en verimli deniz ekosistemlerinden birine sahiptir ve ayrıca toplam 2.500 millik bir kıyı şeridine sahiptir. Yılda 5.028.539 metrik ton balık üretimi ile balık yetiştiriciliği bu ülke için en önemli gelir kaynaklarından biridir.
7. Japonya
Tabii ki, bu liste Japonya’dan bahsetmeden eksik kalır. Japonya, deniz ürünleri yemekleri ile popülerdir ve ülke yılda 4.819.116 metrik ton balık üretir. Ülkede üretilen balıkların büyük bir kısmı ihraç edilmektedir. Japonya’nın balık endüstrisi, dünyanın en nadir ve lezzetli balık ürünlerinden bazılarının kaynağıdır.
8. Tayland
Tayland yılda 3.743.564 ton balık üretiyor. Tayland, ithal Çin sazanı yetiştiriciliğinde 80 yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu ülkenin yıllık balık üretimi, acı su yetiştirme sistemini benimsedikleri için son birkaç yıldır artmaktadır.
9. Vietnam
Vietnam yılda 3.367.853 ton balık üretiyor. Bu ülkede üretilen balıkların büyük bir kısmı yetiştiricilik yoluyla elde edilmektedir ve bu ülke 1960’lı yıllardan beri balık üretimi için yetiştiricilik kullanmaktadır. Bu ülke, diğer ülkelerden nispeten daha yüksek olan 2.500’e ulaşan çok sayıda balık türü ile tanınmaktadır.
10. Rusya
Rusya yılda 3.305.749 mt balık üretiyor. Ülke, doğal kaynaklarını balık yetiştiriciliği ve üretimi için en az kullanan ülkelerden biridir. Ülkenin topraklarında akan 2 milyon nehir olduğu ve geniş kıyı şeritlerine sahip olduğu tahmin ediliyor. Rusya son birkaç on yıldır birkaç sorunla karşı karşıya kaldı, ancak hükümet sorunları ortadan kaldırmak ve üretimi artırmak için verimli bir şekilde çalışıyor.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
