Dünya Tuvalet Günü nedir, ne zaman kutlanır? Neden böyle bir gün var? Dünya Tuvalet Günü’nün amacı nedir, neden kutlanır? Dünya Tuvalet gününü kim başlattı? Dünya Tuvalet Günü Neden İlan Edildi? Tuvaletler neden bu kadar önemli? 2023 Dünya Tuvalet Günü ne zaman, kaç yıldır kutlanıyor? 19 Kasım ne günü?
Yaşam standardını arttırmak, halkı tuvalet hijyeni ve sanitasyonu hakkında bilinçlendirmek ve farkındalık oluşturmak ve genellikle uygunsuz görülen bir konuya ışık tutmayı .amacıyla 19 Kasım tarihinde Birleşmiş Milletler öncülüğünde, aynı zamanda Dünya Sanitasyon Günü olarak da bilinen Dünya Tuvalet Günü kutlanıyor.
İlk başta garip gelebilir ama birçok kişinin belki de hiç duymadığı bu gün küresel bir sanitasyon mücadelesine adanmış uluslararası bir gün olarak 2013 yılından beri her yıl 19 Kasım’da dünya genelinde kutlanmaktadır.
19 Kasım Dünya Tuvalet Günü
Her yıl 19 Kasım’da, küresel bir sanitasyon mücadelesine adanmış uluslararası bir gün olan Dünya Tuvalet Günü kutlanıyor. Günümüzde 2 milyardan fazla insanın tuvalete erişimi yok. Çünkü dünyadaki her 3 kişiden 1’i hala insan sağlığına erişemediği için, hastalıklar hızla yayılıyor, çocuklar ölüyor ve tüm ülkeler yoksulluğa hapsoluyor.
Birleşmiş Milletler (BM), 2013 yılında halk ve kişi sağlığını korumak ve tüm insanların hıfzıssıhha hizmetlerinden yararlanması ve hijyenik koşullarda yaşaması gerektiği konusunda farkındalığı artırmak amacıyla 19 Kasım’ı Dünya Tuvalet Günü olarak ilan etti.
Dünya Tuvalet Günü etkinlikleri kapsamında, halkı temiz ve hijyenik tuvalet koşulları hakkında bilinçlendirmek, atık su, çöp yönetimi, kanalizasyon gibi, atık yönetimi ve yağmur suyu yönetimi gibi sağlık sistemlerine yönelik toplum bilincini artırmak, ülkelerin bu konulardaki çalışmalarını teşvik etmek amaçlanmaktadır.
İlk sifonlu tuvaletten bugüne kadar yapılan yeniliklere kadar, tuvaletler ve sıhhi tesisat yaşam biçimimizi değiştirdi. Artık son gelişmeler sayesinde tüketiciler her yıl yüz milyarlarca galon su ve milyarlarca doları boşa harcamıyor.
Tarihçesi
Dünya Tuvalet Günü, 19 Kasım 2001’de Dünya Tuvalet Örgütü (WTO) Singapurlu bir hayırsever olan Jack Sim tarafından kuruldu.
On iki yıl sonra 2013 yılında, Singapur Hükümeti ve Dünya Tuvalet Örgütü arasındaki ortak bir girişim, Singapur’un “Herkes için Sanitasyon” adlı ilk BM kararına yol açtı. Karar, dünyanın sağlık krizini sona erdirmek için kolektif eylem çağırısı amaçlıyordu. Dünya Tuvalet Günü, 2013 yılında resmi bir Birleşmiş Milletler (UN) günü olarak ilan edildi. Bu karar, New York’taki BM Genel Kurulu’nun 67. oturumunda 122 ülke tarafından kabul edildi.
Tuvalet sandığınızdan daha önemli.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2019 raporuna göre; her gün 800’den fazla olmak üzere yılda 297.000 çocuk yetersiz temizlik, kötü hijyen veya güvenli olmayan içme suyu nedeniyle 5-6 yaş altı çocuklar, ishalli hastalıklardan hayatını kaybediyor. Bu ölümler önlenebilir.
Dünyadaki okulların neredeyse yarısının, öğrencilerin kullanabileceği sabun ve su bulunan el yıkama imkanları bulunmamaktadır. Temiz ve güvenli tuvaletler, daha fazla kız çocuğunun okulda eğitim-öğretim görmesine yardımcı olur ve devamlılık oranlarını artırır. Temiz ve güvenli bir tuvalet olmadığı için çok fazla kız çocuğu eğitimden mahrum kalıyor.
Temiz ve hijyenik bir tuvalet; sağlık, haysiyet ve esenlik sağlar – ancak dünya nüfusunun% 40’ının tuvalete erişimi yoktur. Yine Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre; dünya nüfusunun yarısından fazlası veya 4,2 milyar insan güvenli temizlikten yoksun. Küresel olarak en az 2 milyar insan, dışkı ile kirlenmiş bir içme suyu kaynağı kullanıyor.
Önlenebilir çocuk ölümlerine neden olan hastalıklar arasında zatüre, sıtma ve ishal başı çekiyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF)’e göre dünya genelinde her gün 5 yaşın altında 15 bin çocuk hayatını kaybediyor. Bu çocuk ölümlerinin büyük çoğunluğu ishal, sıtma ve zatüre gibi önlenebilir hastalıklardan kaynaklanıyor.
Dünya Bankası verilerine göre, her üç kişiden birinin tuvaleti olmadığı dünyada hijyen koşullarının yetersizliği ve sanitasyona erişim eksikliği nedeniyle yılda tahmini 260 milyar dolar ekonomik kayıp yaşanıyor.
Ayrıca cinsiyet ayrımı gözetmeyen tuvalet hizmetinin azaltılmasıyla tuvalet imkanı olmayan kadınlar, tecavüz ve istismar riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Bu durum kırılgan konumdaki kadınların hala içinde yaşadığı dünyanın durumunu yansıtmaktadır.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2013’ten beri, küresel yönetim organı tarafından farkındalığı artırmak ve dünya çapında sanitasyon çözümlerini teşvik etmek için 19 Kasım’ı Dünya Tuvalet Günü olarak belirlemiştir. Çoğu insanın farkına bile varmadığı veya gülünecek bir konu gibi gelse de, hijyenik tuvalet olanaklarına erişimi olmayan dünya çapında her 3 kişiden 1’i için bu sorun ölümcül derecede ciddidir.
Dünya Tuvalet Örgütü
Dünya Tuvalet Örgütü (World Toilet Organization – WTO), 19 Kasım 2001’de Singapur’da Jack Sim tarafından, dünya çapında tuvalet ve sanitasyon koşullarını iyileştirme amacıyla 15 üye ile kurulmuş, küresel kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Günümüzde 53 ülkede 151 üyeye ulaşmıştır.
Dünya Tuvalet Organizasyonu, bireyleri eğitim, öğretim ve toplumlarda temiz ve güvenli sanitasyon tesislerini savunmak için yerel pazar fırsatları inşa ederek güçlendirmeye çalışmaktadır.
Bazı ülkelerde hala açık alanlar tuvalet olarak kullanılıyor. Bu durum çocuk ölümlerin de en fazla görüldüğü ülkeler olarak biliniyor. Dünyada günümüzde 1,1 milyar kişi hala tuvalet ihtiyacını açık alanda gidermek zorunda kalıyor.
Dünya Tuvalet Örgütü (WTO)’nun raporları ve açıkladığı rakamlara göre 7 milyar olan dünya nüfusunda 6 milyar kişi cep telefonuna sahip iken sadece 4,5 milyar kişi temiz ve hijyenik koşulları sağlayan tuvalet imkanına sahip. Yine Dünya genelinde 2,5 milyar insan ise yeterli kanalizasyon altyapısından mahrum olarak yaşam sürüyor.
Dünya Tuvalet Günü Teması
Birleşmiş Milletlerin 2030’a kadar herkes için su ve sanitasyon hedefi ile 19 Kasım günü, etkinlikler ve faaliyetler bu yıl “HIZLANAN DEĞİŞİM” (ACCELERATING CHANGE) temasıyla kutlanacak.
Tuvalet Gününün Simgesi
Tuvalet küçük ama güçlüdür; tıpkı bir sinek kuşu gibi! Sinek kuşu, Dünya Tuvalet Günü ve 2023 Dünya Su Günü’nün sembolüdür.
Antik hikayede, bir sinek kuşu büyük bir ateşle mücadele etmek için elinden geleni yapar; gagasında su damlacıkları taşır. Küçük de olsa eylemleri büyük bir sorunun çözülmesine yardımcı oluyor.
Herkes temizlik kriziyle mücadele etmek için bir şeyler yapabilir. Sinek kuşu gibi olabilirsiniz. Ne kadar çok ‘sinek kuşu’ varsa, etki o kadar büyük olur.
Eylemleriniz, ne kadar küçük olursa olsun, tuvaletlerin ve sanitasyon sistemlerinin iyileştirilmesine ve doğanın korunmasına yardımcı olacaktır. Artık 2030’a geri sayıyoruz; Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6’ya (SDG 6) – 2030 yılına kadar herkes için güvenli tuvalet ve su – ulaşmamıza sadece yedi yıl kaldı.
Bugün dünya ciddi anlamda yoldan çıkmış durumdadır. Temizlik konusunda beş kat daha hızlı çalışmamız gerekiyor.
2023 Dünya Tuvalet Günü, elinizden geleni yaparak değişimi hızlandırmakla ilgilidir. Bugün harekete geçin, sorunları öğrenin ve kampanyayı ağlarınızla paylaşın.
Dünya Tuvalet Gününde Ne Yapılır?
Dünya Tuvalet Günü 2023 Önemini detaylı olarak inceleyebilirsiniz;
- 2023 Dünya Tuvalet Günü’nde herkes tuvaletin nasıl icat edildiği ve amacının tarihini okumaya çalışmalıdır. Sanitasyonun önemini anlamanıza yardımcı olacaktır.
- Dünya Tuvalet Günü farkındalığını artırmak için kendi tuvaletinizin fotoğrafını uygun etiketle sosyal medyada paylaşın.
- İnternetin yardımıyla dünyanın en iyi tuvaletlerini arayın ve bunları sosyal medyada yayınlayın ki bu, hijyeni iyileştirecek bir eylem olsun.
- Yardımla, amaç için fon toplamak veya yalnızca farkındalığı artırmak için bir etkinliğe ev sahipliği yapabilirsiniz.
- Resmi Dünya Tuvalet Günü web sitesi, dünyanın her yerinde benzer bir etkinliğe ev sahipliği yapan diğer kişilerle bağlantı kurmanıza yardımcı olacak bir araç bile sunuyor.
Tuvaletsiz hayat kirli ve onursuzdur.
“Tuvaletler kimin umurunda? Güvenli ve sağlıklı bir şekilde yönetilen sanitasyona erişimi olmayan 3,6 milyar insan var. Çünkü düzgün çalışan bir tuvaletleri yok.”
Hepimiz tuvaletlere daha fazla önem vermeliyiz. Bir tane varsa, teşekkür ederim. Tuvaletsiz hayat kirli, tehlikeli ve onursuzdur.
Küresel olarak, en az 2 milyar insan dışkıyla kontamine bir içme suyu kaynağı kullanıyor. Her gün, beş yaşın altındaki 700’den fazla çocuk, güvenli olmayan su, sanitasyon ve kötü hijyen nedeniyle ishalden ölmektedir.
Halk sağlığı tuvaletlere bağlıdır.
Bir topluluktaki bazı insanların güvenli tuvaletleri olmadığında, herkesin sağlığı tehdit altındadır. Kötü sanitasyon, içme suyu kaynaklarını, nehirleri, kumsalları ve gıda ürünlerini kirleterek daha geniş nüfus arasında ölümcül hastalıkları yayar.
Tuvaletler aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği, eğitim, ekonomi ve çevre konularında da iyileştirmeler sağlıyor. Tuvaletler, özellikle menstrüasyon ve hamilelik sırasında kadınların ve kızların itibarını, güvenliğini ve sağlığını korur.
İklim değişikliği gün geçtikçe kötüleşiyor. Sel, kuraklık ve yükselen deniz seviyeleri, tuvaletlerden septik tanklara ve arıtma tesislerine kadar sağlık sistemlerini tehdit ediyor.
Sağlık güvenliğimizi korumak ve sürdürülebilir kılmak ve COVID-19, kolera ve tifo gibi ölümcül bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek için herkesin temiz su ve el yıkama imkanları yanı sıra sürdürülebilir sanitasyona sahip olması gerekiyor.
Sürdürülebilir sanitasyon sistemleri ayrıca tarımı güvenli bir şekilde artırmak ve daha yeşil enerji için emisyonları azaltmak ve geri dönüşüm için atıkları yeniden kullanmayı amaçlıyor.
Günümüzde birçok insanın gerekli tuvalet tesisatına ulaşımı kısıtlı. Var olan çoğu tuvalet ve kanalizasyon sistemi de ihtiyacı karşılamıyor.
Tuvaletlerin iklim değişikliğiyle ne ilgisi var?
İklim değişikliğinin etkileri, tuvaletlerden septik tanklara ve arıtma tesislerine kadar sanitasyon sistemlerini tehdit ediyor. Örneğin, sel suları tuvaletlere zarar verebilir ve insan atığını su kaynaklarına, tarlalara, yiyecek mahsullerine ve insanların evlerine kadar yayabilir. İklim değişikliği kötüleştikçe daha da sıklaşan bu olaylar, halk sağlığı acil durumlarına neden olmakta ve çevreyi bozmaktadır.
Hangi ülkelerde tuvalet yok?
Dünya nüfusunun yaklaşık %74’ü temel sağlık hizmetlerine sahiptir. Ancak 2 milyar insanın hala tuvalet gibi tesislere erişimi yok ve 63 milyon insanın da açıkta tuvaletini yapmaktan başka seçeneği yok.
Etiyopya, nüfusuna oranla tuvaletsiz yaşam şartlarıyla dünya çapında en yüksek yüzde ile en kötü ülke konumunda, onu Çad ve Madagaskar izliyor. Hindistan, tuvaletsiz en çok insanın yaşadığı ülke olmaya devam ediyor.
İnsanî bir ihtiyaç olan tuvalet ihtiyacını görmek için sağlıklı ve hijyenik bir tuvalete gitmek çoğu insan için doğal ve gerekli bir durum. Özellikle Hindistan’da neredeyse nüfusun yarısı tuvalet ihtiyaçlarını açık alanlarda gideriyor. Ancak son yıllarda en çok tuvalet inşa eden ülkelerden birisi Hindistan. Bu duruma rağmen nüfusu 1 milyar 339 milyon olan ülkede, milyonlarca insan hala temiz ve hijyenik koşullarda tuvalet ihtiyaçlarını gideremiyor.
Tuvaletler sağlığımızı nasıl korur?
Dünya genelinde 4,2 milyar insan, güvenli ve hijyenik bir şekilde yönetilen sanitasyona erişemiyor. Bunun yerine genellikle güvenilmez, yetersiz ve açık alanlardaki tuvaletler kullanılıyor. Bu durum nedeniyle istenmeyen atıklar çevreye karışır ve ölümcül ve kronik hastalıkların yayılmasına neden olur. İyi hijyen uygulamak için tesisler ve doğru bilgilerle uygulanan sanitasyon sistemleri, COVID-19 ve gelecekteki hastalık salgınlarına karşı güçlü bir savunmadır.
Bu gibi doğru ve sürdürülebilir sanitasyon sistemleri, su tasarrufuna yardımcı olur, enerji üretimi için sera gazı emisyonlarını azaltır ve yakalar, tarım için güvenilir bir su ve besin kaynağı sağlayabilir.
Sanitasyon Ne Demek?
Sanitasyon kelimesi halk sağlığı koşullarını ifade eder. Toplum ve kişi sağlığını korumak amacıyla temiz içme suyu, insan dışkısı kalıntıları, kanalizasyon temizliği ve yeterli arıtılması ve bertarafı gibi mikroorganizmalar ve temizlik maddeleri gibi kalıntıların ortamdan uzaklaştırılması işlemlerinin tamamına denir.
Bu nedenle tuvaletler, sanitasyon sistemlerinin ilk aşaması olarak kabul edilir.
2023 Dünya Tuvalet Günü Ne Zaman, Hangi Gün?
2013 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü bünyesinde kutlanan Dünya Tuvalet Günü (World Toilet Day), bu yıl 19 Kasım 2023 Pazar gününe denk geliyor..
- 2023 – 19 Kasım Pazar
- 2024 – 19 Kasım Salı
- 2025 – 19 Kasım Çarşamba
- 2026 – 19 Kasım Perşembe
Siz de çevrimiçi araçlarla, Sosyal Medya üzerinden #WorldToiletDay ve #DünyaTuvaletGünü hashtag’i ile paylaşabilir ve güncel etkinlikleri takip edebilirsiniz ve farkındalık oluşturabilirsiniz.
Dünya Tuvalet Günü ilk kez ne zaman kutlandı?
Dünya Tuvalet Örgütü tarafından ilk kez Dünya Tuvalet Günü olarak ilan edildi ve ilk kez 2001 yılında kutlandı.
Kaynak: https://www.worldtoiletday.info/
İlgili Diğer Konular
- Dünya El Yıkama Gün Nedir?
- Dünya Tasarruf Günü
- Dünya Erkekler Günü
- Kasım Ayı Önemli Günler ve Haftalar
