Dünya Stres Farkındalık Günü nedir, ne zaman kutlanır? 2023 Dünya Stres Farkındalık günü hangi gün? Stres farkındalığının rengi nedir? Kaç tür stres vardır? Stres Farkındalık günü neden önemlidir? Dünya Stres Farkındalık Günü nasıl ortaya çıktı ve ilk ne zaman kutlandı? Tarihçesi nedir? Stres nedir? Stres iyi bir şey olabilir mi? Stres iyi mi kötü mü? Sıkıntı ve strese ne iyi gelir? Stres nasıl azaltılır?
Dünya Stres Farkındalık Günü
Dünya Stres Farkındalık Günü, hayatımızdaki stres faktörlerini belirlemeyi ve azaltmayı amaçlamak üzere her yıl Kasım ayının ilk Çarşamba günü kutlanır. (Bu yıl 1 Kasım 2023 Çarşamba günü)
Dar bir perspektiften bakıldığında stres terimi genellikle “sıkıntı” anlamında kullanılır. Aslında herkeste az da olsa stres vardır ve hatta biraz stres bize iyi gelir. Hayattaki değişikliklere cevap vermemize yardımcı olur. Stres, vücudumuzun kendisini zararlardan koruma yöntemidir. Bununla birlikte, çok fazla stres sağlığımıza ve ilişkilerimize zarar verir.
Bilime göre, kronik stres, bilişsel ve fizyolojik işlevlerin bozulmasına neden olur. Dolayısıyla kimse vaktinden önce yaşlanmak istemez. Bu günde, bir düşünceyi diğerine tercih etme yeteneğimizi geliştirmeyi ve stresin azalmasına izin vermeyi birlikte öğrenebiliriz.
Tarihçesi
Dünya Stres Farkındalık Günü, stres hakkında bilgi, stres yönetimi için en iyi uygulamalar, refah ve performans hakkında ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan, tescilli bir yardım kuruluşu ve Birleşik Krallıkta yerleşik bir dernek olan Uluslararası Stres Yönetimi Derneği (International Stress Management Association – ISMA) tarafından desteklenen bir etkinliktir.
1998 yılında Uluslararası Stres Yönetimi Derneği (ISMA) tarafından Ulusal Stres Farkındalık Günü başlatılmış, 2017 yılında resmi olarak Uluslararası Stres Farklındalık günü olmuştur.
Ulusal Stres Farkındalık Günü, Kasım ayının ilk Çarşamba günü, ISMA başkanı Carole Spiers tarafından halkın farkındalığını artırmak ve insanların kişisel ve profesyonel yaşamlarında stresi tanımalarına, yönetmelerine ve azaltmalarına yardımcı olmak için oluşturuldu.
ISMA, işverenleri ve çalışanları işyerlerinde stresle başa çıkma ve bu amaçla kuruluşlarında programlar oluşturma konusunda eğitmek için veri ve bilim tarafından desteklenen stratejiler geliştirir. İnsanlara stres yönetimini izlemeleri, sağlıklarına ve esenliklerine dikkat etmeleri ve günlük olarak işyeri performanslarını iyileştirmeleri için kapsamlı kılavuzlar sağlar.
Zincirleme reaksiyonu kırmak için Dünya Stres Farkındalık Günü, derin bir nefes almak, sağlık ve huzuru kucaklamak için gün boyu süren bir etkinliktir. Kişilere ve kurumlara stres yönetiminin optimum performans için temel olduğunu hatırlatmak için hafta ortasında (genellikle en yorucu, stresli gün) Çarşamba günü seçilmiştir.
Nisan, Stres Farkındalık Ayı
1992 yılında ise Nisan ayı, stres yaşayanlar için farkındalık oluşturmak ve kaynak bulmak için izlenecek bir ay olarak belirlenmiştir.
Her yıl Nisan ayında ülkenin dört bir yanından sağlık profesyonelleri, ülkemizde artan stres salgınının sadece nedenleri değil, tedavileri hakkında da kamuoyu farkındalığını artırmak için güçlerini birleştiriyor.
Stresin Tanımı
Bilimsel terimlerle stres, vücudunuzun her türlü sorun ve tehditle başa çıkma yöntemidir. İşiniz, aileniz veya ilişkiniz hakkında olabilir. Bazı insanlar bununla güzelce başa çıkmayı başarırken, diğerleri sadece kendi içlerindeki yükü taşımaya devam ederler.
Stres, vücudunuzun herhangi bir ilgi veya riske tepki verme şeklidir. Kendinizi tehdit altında hissettiğiniz noktada, sinir sisteminiz, adrenalin ve kortizol de dahil olmak üzere, vücudu kriz aktivitesi için harekete geçiren bir stres hormanı salgılayarak tepki verir.
Kronik stres yani uzun süre stresle baş edememek ve sürekli bir stres duygusu içinde kalmak yaşamı tehdit eden sorunlara yol açabilir. Hipertansiyondan, kalp hastalıklarına, bağışıklığın azalmasından, sosyallik kaybına ve zihinsel canlılığın azalmasına kadar varan etkileri nedeniyle stres asla hafife alınmamalıdır!
Cinsiyet ve Stres
Kadınlar ve erkekler stresi farklı şekilde yönetir. Amerikan Psikoloji Derneği’ne göre kadınlar erkeklere göre daha stresli. Stres, kadınlarda baş ağrısı, mide rahatsızlığı, bitkinlik, sinirlilik ve üzüntü gibi diğer fiziksel sorunlara bile yol açar. Depresyon ve kaygıya daha yatkındırlar.
Ayrıca ABD merkezli Colombia Üniversitesi’nde yapılan araştırmalara göre Hamilelik öncesi yoğun stres yaşayan kadınların bebeklerinin kız olma ihtimalinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmalar; fiziksel stres yaşayan kadınların sadece yüzde 31’ ve psikolojik stres yaşayan kadınların ise yüzde 40’ı erkek çocuk sahibi olduğunu göstermiştir.
Üç Tür Stres
Stres sadece zihninizi etkilemez; sizi sağlık yönünden de etkileyebilir. Aslında, uzun süreli stres, baş ağrılarından mide rahatsızlıklarına ve depresyona kadar çok çeşitli hastalıklara yol açabilir ve hatta felç ve kalp hastalığı gibi ciddi durumların riskini artırabilir. Zihin/stres/sağlık bağlantısını anlamak, stresi daha iyi yönetmenize ve sağlığınızı ve huzurunuzu iyileştirmenize yardımcı olabilir.
Stres, akut stres, episodik akut stres ve kronik stres olmak üzere üç başlık altında incelenir.
1 – Akut Stres
Akut stres genellikle kısadır. En yaygın ve sık görülenidir. Akut strese çoğunlukla reaktif düşünce neden olur. Olumsuz düşünceler, yakın zamanda meydana gelen veya yaklaşmakta olan durumlara veya olaylara hakimdir.
2 – Epizodik Akut Stres
Sık sık akut stres yaşayan veya yaşamları sık sık stres tetikleyicileri olan kişilerde epizodik akut stres görülür. Bu bireyler genellikle kaos ve kriz dolu bir hayat yaşarlar.
3 – Kronik Stres
Kronik stres yani uzun süreli stres en zararlı stres türüdür. Kronik stres uzun süre tedavi edilmezse, fiziksel sağlığınıza önemli ölçüde zarar verebilir ve zihinsel sağlığınızı bozabilir. Kronik stresin neden olduğu semptomlardan bazıları; çarpıntı ve kalp rahatsızlıkları, baş ağrıları, sindirim problemleri, nefes darlığı, ellerde titreme, sese karşı aşırı hassasiyet, uyku problemleri, yeme problemleri, halsizlik, eklem ağrıları, gerginlik, huzursuzluk, kaygı, çökkünlük, motivasyon kaybı, isteksizlik, kayıtsızlık, sinirlilik, saldırganlık, unutkanlık, kararsızlık, sosyal hayatta yoksunlaşma olarak sıralanabilir
Strese ne sebep olur?
Bu, vücudumuzun basınca karşı verdiği otomatik tepkidir ve genellikle “savaş ya da kaç” tepkisi olarak bilinir. Bilimsel araştırmalara göre strese sebep olan başlıca nedenler,
- Kronik hastalık veya yaralanma.
- Duygusal sorunlar (depresyon, kaygı, öfke, keder, suçluluk, düşük benlik saygısı).
- Yaşlı veya hasta bir aile üyesine bakmak.
- Doğal afet, hırsızlık, tecavüz veya size veya sevdiğiniz birine karşı şiddet gibi travmatik olaylar.
Günümüzde stresin üç ana nedeni ise:
- Para (maddi kazanç bunalımı)
- Çalışmak (aşırı ve yorucu iş gücü)
- Sağlık sorunları olarak sıralanmaktadır.
Stresi Yönetmeye Yardımcı Olmanın Yolları
Egzersiz yapmak; Günde 20-30 dakika yürümek bile stres için harika bir çözümdür ve zihninizi günlük endişelerinizden uzaklaştırmanın iyi bir yoludur. Egzersizin birçok sağlıklı faydası vardır.
Gevşeme; Bazı rahatlama tekniklerini günlük yaşamınıza dahil edebilirsiniz. Meditasyon, günlük tutmak, yoga ve nefes egzersizleri rahatlamaya yardımcı olmanın sadece birkaç yoludur. Yavaş ve derin nefes almak stres ve kaygı belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Eğlenceli vakit geçmek; Aileniz ve arkadaşlarınızla kaliteli zaman geçirmek veya en sevdiğiniz televizyon dizisini veya filmi izlemek çoğu zaman ihtiyacınız olan dikkat dağıtıcı bir aktivite olabilir.
İyi beslenme; Bağırsak ve beyin sürekli olarak birbirlerine sinyaller gönderir, bu nedenle mikrobiyotanızı (bağırsağınızdaki bakteriler) sağlıklı tutarak beyniniz daha az stresli hisseder.
Uyku ve Dinlenme; Yatmadan önce stresi azaltmak için bazı rahatlama teknikleri deneyin ve yatmadan bir saat önce mümkün olduğunca teknolojiden uzak durun.
Stresinizle Mücadele Edin; Kronik stresten muzdaripseniz ve durumu etkileyemiyor veya değiştiremiyorsanız, yaklaşımınızı değiştirmeniz gerekecektir. Esnek olmaya istekli olun. Unutmayın, stres faktörlerine karşı tepkinizi seçme olanağınız vardır ve çeşitli farklı yöntemleri denemeniz gerekebilir.
Doktorunuzu Ziyaret Edin; Aile doktorunuz, stressiz bir yaşam tarzına başlamanız için en iyi konumdadır. Stres kaygılarınız varsa vakit kaybetmeden bugün randevu alın.
Stresin Psikolojik ve Duygusal Belirtileri
Stresli olduğumuzda hem zihnen hem de bedenen bazı belirtiler meydana gelir. Psikolojik ve duygusal diğer koşullardan farklı olarak, stresin farklı insanlar için farklı semptomları vardır. Bu nedenle stres yaşadığımızı bazen gerçekten anlayamayız.
Stresin psikolojik ve duygusal belirtileri ise şu şekilde sıralamak mümkün:
- Depresyon veya anksiyete
- Öfke, sinirlilik veya huzursuzluk.
- Bunalmış, motive olmamış veya odaklanmamış hissetmek
- Uyumakta zorluk çekmek veya çok fazla uyumak
- İşlerde acele ve yarış düşüncesi veya sürekli endişe
- Hafıza veya konsantrasyonla ilgili sorunlar
Stresle nasıl başa çıkılır, nasıl yönetilir?
Stresin etkisini azaltmak için yüzlerce aktivite, yiyecek ve dikkatli yaklaşım vardır. En etkilileri düzenli egzersiz yapmak ve gülmek.
Stresin etkisini azaltmak için öncelikle sizi strese sokan sebepleri ortaya koyun. Sakin anlarınız ile stresli anlarınızı kıyaslayın, kendinizi tanıyın ve stres kaynağınızı bulun. Stresle baş edebilmek için yüzlerce aktivite, beslenme tavsiyeleri ve yöntemleri vardır. En etkilileri ise düzenli egzersiz yapmak ve gülmek, gülümsemektir.
Stres aynı zamanda sessiz katil olarak da sınıflandırılır çünkü genellikle çoğu kalp hastalığının temel nedenidir.
Stres saç dökülmesine neden olur. Kel oluyorsanız, tabii ki 50 yaşına girmediyseniz, muhtemelen stres yaşıyorsunuz demektir.
Gülmek, stres hormonunu azaltır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Gülmenin stresi azalttığı ve sağlığı iyileştiren hormonların üretilmesini tetiklediği bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır.
Sadece bir kere yaşarsın!
Düşündüğünüz zaman bu slogan kelimenin tam anlamıyla doğrudur. Yalnız bir kez yaşadığımızı fark ettiğimizde, üzerinde kontrolümüz olmayan durumlar hakkında strese girmenin bize hiçbir faydasının olmayacağını anlayabiliriz. Bunun yerine, çok fazla düşünmemek ve akışa devam etmek daha iyidir.
Biraz stres iyidir ancak ayırt etmek önemlidir
Bazı stres türleri sizi daha iyi performans göstermeye, büyümeyi teşvik etmeye ve hayatınıza anlam katmaya motive eder. Stres, zor veya tehlikeli durumlarda farkındalığımızı artırarak o anda hızlı hareket etmemizi sağlar.
Ayrıca stressiz, insanlar bu kadar uzun süre hayatta kalamazlardı! İyi ve kötü stresi ayırt etmek sağlıklı bir yaşam için çok önemlidir.
Yıllara Göre Dünya Stres Farkındalık Günü Tarihleri
Bu yıl kutlanan Uluslararası Stres Farkındalık Günü 1 Kasım 2023 Çarşamba gününe denk geliyor.
- 2022 – 2 Kasım Çarşamba
- 2023 – 1 Kasım Çarşamba
- 2024 – 6 Kasım Çarşamba
- 2025 – 5 Kasım Çarşamba
- 2026 – 4 Kasım Çarşamba
Stresi Azaltmak İçin Dünyanızı Renklendirin
Dünya rengarenk ve herkes gibi sizin de hoşlandığın ve hoşlanmadığınız şeyler var. Bazı renklerin ruh sağlığınızı değiştirebileceğini fark etmiş olabilirsiniz. Farkına varmayabileceğiniz şey, rengin sizi bilinçaltında da etkileyebileceğidir.
Birçok kültürde renk, sağlığı ve zindeliği desteklemek için kullanılır. Örneğin, bazı feng shui ve akupunktur uygulayıcıları, rengin kullanımını değerli taşlar, mumlar, kumaşlar ve prizmalar ile birleştirir. Kromoterapi olarak bilinen bu uygulama, bireyin fiziksel, zihinsel, duygusal veya ruhsal enerjisindeki dengesizlikleri düzeltmek için renk ve ışık kullanan alternatif bir tıp şeklidir.
Farklı renkler sağlığınızı nasıl etkileyebilir?
Farklı renkler farklı fiziksel, duygusal ve psikolojik etkiler üretebilir. Bazı renkler sakinleştirirken, diğer bazı renkler ise uyarıcıdır. Kendinizi uygun renklerle çevrelemek, stres azaltma gibi benzersiz faydalarından yararlanmanıza yardımcı olabilir. Bazı yaygın renklerin olası etkilerini göz önünde bulundurabilirsiniz;
Kırmızı – Heyecan verici ve uyarıcı bir renk olan kırmızı, genellikle tutkuyla ilişkilendirilir ve duygusal bir çöküş yaşadığınızda moralinizi yükseltmek için kullanılabilir.
Pembe – Yumuşak ve sakin bir renk olan pembe, sakinleştirici bir huzur ve denge duygusuna ilham verebilir.
Turuncu – Kırmızıya benzer şekilde, turuncu renk de sizi canlanmış hissettirebilecek yoğun ve uyarıcı bir renktir.
Sarı – Kırmızı ve turuncudan daha yumuşak, ancak yine de güneşli ve neşeli olan sarı, hem ruh halinizi iyileştirebilir hem de stresi azaltabilir.
Yeşil – Sessiz ve dinlendirici yeşil, uyumu davet edebilen ve kaygıyı dağıtabilen yatıştırıcı bir renktir.
Mavi – Son derece huzurlu bir renk olan mavi, güçlü bir sakinlik hissini teşvik edebileceğinden özellikle stres yönetimi için yardımcı olabilir. (bakınız gökyüzü neden mavidir?)
Mor – Birçok kültürde menekşe tonları gücü, bilgeliği ve barışı temsil eder. Mor, stresi azaltmaya yardımcı olan sakin bir his uyandırabilir.
Beyaz – Saflık ve tazeliğin simgesi olan parlak beyaz, zihinsel berraklığa ilham verebilir, öte yandan donuk beyaz duygularınızı bulandırabilir.
Siyah – Koşullara bağlı olarak gücü veya teslimiyeti temsil edebilen zarif bir renk olan siyah, her iki aşırılığı da teşvik edebileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.
Benzer Konular
- Yalnızlık: Nedenleri ve Sağlık Sonuçları
- Doğa iyileştirir
- 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü
- 10 Kasım Atatürk’ü Anma ve Atatürk Haftası
- 13 Kasım Dünya İyilik Günü
- 14 Kasım Dünya Diyabet Günü
- Dünya Vegan Günü
- Stresliyken tatlı yeme isteği?
- Kasım Ayı Önemli Günler ve Haftalar
