3 Aralık Dünya Engelliler Günü 2023

Dünya Engelliler Günü nedir, ne zaman kutlanıyor? Uluslararası Engelliler Günü neden önemlidir ve niçin kutlanır? 2023 Dünya Engelliler Günü teması nedir? 3 Aralık Dünya Engelliler Günü anlam ve önemi nedir?

30 Kasım 2023

0 360 5 dakika okuma süresi

Dünya Engelliler Günü nedir, ne zaman kutlanıyor? Uluslararası Engelliler Günü neden önemlidir ve niçin kutlanır? 2023 Dünya Engelliler Günü teması nedir? 3 Aralık Dünya Engelliler Günü anlam ve önemi nedir?

Peki Neden 3 Aralık Dünya Engelliler Günü olarak kutlanır? 3 Aralık Engelliler Günü mü? Dünya engelliler günü bugün mü? Engellilik ne demek? 3 Aralık Dünya Engelliler Günü nasıl ve ne zaman ilan edildi? İşte 1992 yılından itibaren tüm dünyada kutlanan Engelliler Günü kökeni, tarihçesi ve hakkında bilmeniz gerekenler…

Dünya Engelliler Günü

3 Aralık Dünya Engelliler Günü, herkesin engellilerin karşılaştığı zorlukları daha anlayışlı ve şefkatli hale getirmesine yardımcı olmak için oluşturulan bir gündür.

Birleşmiş Milletler tarafından engellilerin toplumsal yaşama tam ve diğer bireylerle eşit katılım sağlanmalarına ilişkin çalışmalar neticesinde engellilerin sorunlarına dikkat çekmek ve onları daha iyi anlayabilmek için 3 Aralık, ‘Uluslararası Engelliler Günü’ olarak ilan edilmiştir.

Ülkemizde de çeşitli etkinlikler düzenlenerek eğitim, sağlık, çalışma hayatı gibi alanlarda fırsat eşitliği sağlanması ve farklılıklara saygı gösterilmesi, mekânsal erişim yanında teknoloji ve bilgiye erişimin bu bireyler için ne kadar önemli olduğuna dikkat çekilerek toplumsal farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır.

Dünya Engelliler Günü’nün amacı, fiziksel engeller arasında ayrım yapılmaması ve dünyadaki tüm insanların iş, sağlık ve başarı için eşit fırsatlara sahip olmasını sağlamaktır. Engelli bireyler, topluma katkıda bulunan ve değer verilen üyeler olabilir ki çoğu zaman da öyledir ve bugün tamamen onları takdir etmeye adanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), her yıl bu günü gözlemlemek için Birleşmiş Milletler (BM) ile birlikte, engellilerin diğer insanlarla birlikte topluma tam, eşit ve etkili bir şekilde katılabilmeleri ve hayatlarının her alanında hiçbir engelle karşılaşmamaları için haklarının güvence altına alınmasının önemini pekiştirmektedir.

Dünya Engelliler Günü’nü neden kutluyoruz?

Dünya genelinde 1 milyardan fazla insan engellilik yaşıyor ve bu rakamın, kısmen nüfusun yaşlanması ve bulaşıcı olmayan hastalıkların oranındaki artış nedeniyle artacağı tahmin ediliyor. Buna rağmen, çok az sayıda ülke engellilerin sağlık önceliklerine ve gereksinimlerine tam olarak yanıt verebilecek yeterli donanıma sahiptir.

Engelliler Günü, toplumun her düzeyinde ve kalkınmada engellilerin haklarını ve esenliğini teşvik etmeyi ve siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel hayatın her alanında engellilerin durumu hakkında farkındalık oluşturmayı amaçlar.

OECD-AB ve Türkiye verilerine göre, dünyada toplam nüfusun %15’i yani yaklaşık bir milyarı bir tür engellilik yaşıyor. Toplam engelli nüfusun yüzde 80’i ise gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Yine yapılan araştırmalar gösteriyor ki 100 milyondan fazla engelli çocuk bulunuyor. Engelli bireyler, küresel sağlık sorunlarının sosyal ve ekonomik sonuçlarından “orantısız olarak” etkileniyor. Bu nedenle, bu gün, engellilerin dünyanın sürdürülebilir kalkınmasına katılımını artırma günü olarak görülmektedir.

2023 Engelliler Günü Teması

Bu yıl, küresel engelliler için zorlukları, engelleri ve fırsatları değerlendirmek amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından 2023 teması “Engelli kişiler için ve onlar tarafından Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini yakalamak ve bu kişilere ulaşmak için birlik olmak”.olarak belirlendi.

Günümüz dünyasının çok sayıdaki krizi göz önüne alındığında, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasının tehlikede olduğu görülüyor. Birleşmiş Milletler’in 2030 Gündemi’nin uygulama döneminin orta noktasında, dünya 2030 yılına kadar çok sayıda Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi hedefine ulaşma yolunda değil. Çoğu kişi için ilerleme ya durmuş ya da 2015 temel çizgisinin altına gerilemiş durumda.

Engelli kişilerin tarihsel olarak ötekileştirildiği ve çoğu zaman en geride kalanlar arasında yer aldığı göz önüne alındığında, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini engelli kişiler için, engelli kişilerle birlikte ve onlar tarafından kurtarmaya yönelik çabaların yoğunlaştırılması ve hızlandırılması gerekmektedir.

Bağlılık, dayanışma, finansman ve eylemde köklü bir değişim kritik önem taşıyor. Bunun ayrılmaz bir parçası da, küresel engelli topluluğunun seslerinin, ihtiyaçlarının ve önceliklerinin tüm çeşitliliğiyle dahil edilmesidir.

Son Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Zirvesi Siyasi Bildirgesi’nin kabul edilmesiyle, dünya liderlerinin, engelli kişiler de dahil olmak üzere en yoksul ve en savunmasız kişileri hedef alan politikalara ve eylemlere odaklanarak sürdürülebilir kalkınma ve herkes için ortak refah elde etme konusunda kendilerini yeniden taahhüt etmeleri cesaret verici.

“Engelli kişiler için, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini kurtarmak ve bu kişilere ulaşmak için birlik olmak” Üye Devletler, Birleşmiş Milletler sistemi, sivil toplum ve küresel engelli topluluğu tarafından, geliştirilmiş eylemler ve uluslararası işbirliği yoluyla, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin engelli kişiler için, engelli kişilerle birlikte ve onlar tarafından gerçeğe dönüştürülmesi için yeniden teşvik edilen çabalara çağrıda bulunmaktadır.

Görünmez engelli nedir?

Görünmeyen bir engellilik, hemen belli olmayan bir engellilik veya sağlık durumudur. İnsanların engellilerin nasıl göründüğüne dair klişelere meydan okuyabilir.

Bu, görünmeyen engelli kişilerin ihtiyaç duydukları şeylere erişmelerini zorlaştırabilir. Görünmeyen bir engel ile yaşamanın etkisi hafif olabilir veya birinin hayatında büyük bir etkisi olabilir.

Hangi engelliler görünmez?

Görünmeyen engelleri olan insanlar için günlük yaşam farklılık gösterebilir. Görünmeyen engeller, çok çeşitli engelleri içerir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Anksiyete, depresyon, şizofreni, kişilik bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk dahil olmak üzere zihinsel sağlık koşulları
Otizm ve Asperger sendromu
Görme bozuklukları veya kısıtlı görüş
İşitme kaybı
Duyusal ve işleme güçlükleri
Demans, travmatik beyin hasarı veya öğrenme güçlüğü dahil olmak üzere bilişsel bozukluk
Diyabet, kronik ağrı veya yorgunluk, solunum rahatsızlıkları, inkontinans dahil olmak üzere görünmeyen sağlık durumları

Görünmeyen engelliliğin birçok farklı türü vardır. Görünmez engelli kişilerin ihtiyaç duyduğu destek türleri farklıdır. Engellilerin ihtiyaçlarını dinlemek ve bunlara göre hareket etmek en iyi hareket tarzıdır.

Engelliler Günü Tarihçesi

Engelli bireylerin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamın her alanında karşılaştıkları sorunlara ilişkin farkındalığı artırmak amacı doğrultusunda 1992 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 47/3 sayılı kararıyla bu günün yıllık olarak kutlanması ilan edildi.

Engellilik ve engelli bireylerin sorunları alanında, onlarca yıl çalışmalar yürütüldükten sonra 13 Aralık 2006 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından Engellilerin Haklarına Dair Sözleşme (Convention on the Rights of Persons with Disabilities) kabul edildi. 30 Mart 2007’de imzaya açıldı ve onaylandıktan sonra 3 Mayıs 2008’de yürürlüğe girdi.

Türkiye, bu sözleşmeyi 30 Mart 2007 tarihinde imzalamış ve 3 Aralık 2008’de onaylayarak 3 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Sözleşmenin temel amacı, engellilerin topluma katılımını artırmak, onlara yönelik ayrımcılığı sona erdirmek ve onlara fırsat eşitliği yaratmaktır.

Dünya Engelliler Günü Neden Önemlidir?

Engelli insanlar sağlıklarının kötü olması, eğitimde ve bazen de işte fırsat eşitliğinin olmamasından muzdariptir. Bu aynı zamanda yaşam tarzlarını ve fiziksel sağlıklarını da etkiler. Bu nedenle, dünyayı sorunları hakkında bilinçlendirmek ve onlar için daha iyi bir yer haline getirmek için Dünya Engelliler Günü önemlidir.

Engelli insanlar bazen toplumumuzda kendilerini görünmez hissederler. İnsanlar günlük rutinlerinde etraflarında koşuştururlar, ancak onları fark etmezler. Bugün gerek sosyal yaşamda gerekse iş yaşamında kendilerine çok zor yer bulan ve yaşamın birçok alanında çeşitli “engeller” ile karşılaşan engelli yurttaşlar sorunlarını dile getirir.

Dünya Engelliler Günü ne zaman, hangi güne denk geliyor?

Uluslararası Engelliler Günü (İngilizce: International Day of Persons with Disabilities – IDPD), her yıl 3 Aralık’ta kutlanan bir BM günüdür. Bu yıl 3 Aralık Pazar gününe denk gelmektedir. İlk olarak 1992’de başlatılan etkinlik, 30’uncu kutlama yılında, engelliler topluluğu için anlamlı bir değişime işaret ediyor.

Yıllara göre Engelliler Günü Tarihleri