15 Kasım Dünya KOAH Günü 2023

Dünya KOAH Günü nedir, ne zaman kutlanır? 15 Kasım ne günü? Neden böyle bir gün var? Dünya Koah Günü’nün önemi ve amacı nedir, neden kutlanır? Dünya Koah gününü kim başlattı? Dünya Koah Günü Neden İlan Edildi? Koah nedir, ne anlama geliyor ve nasıl bir hastalıktır, tehlikeli mi? 2023 Dünya Koah Günü teması nedir, kaç yıldır kutlanıyor? KOAH’nın açılımı nedir?

Dünya Koah Günü 2023

Dünya KOAH Günü her yıl Kasım ayının üçüncü Çarşamba günü kutlanmaktadır. Bu yıl 15 Kasım’a denk geliyor. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), uzun süreli solunum semptomları ve hava akımı kısıtlılığı ile karakterize, önlenebilir ve tedavi edilebilir ilerleyici bir akciğer hastalığı türüdür.

Başlıca semptomları nefes darlığı, öksürük ve olası kronik balgam üretimini içerir. Zamanla kötüleşen, yürüme veya giyinme gibi günlük aktiviteleri giderek daha da zorlaştıran ilerleyici bir hastalıktır. KOAH’ın en yaygın nedeni tütün içimi ve solunan diğer toksik parçacıklar ve gazlardır. Diğer faktörler Alfa-1 antitripsin eksikliği, ileri yaş ve genetiktir.

Dünya KOAH GÜNÜ TARİHÇESİ

Geçmişte doktorlar, KOAH’ın muhtemel durumunu tanımlamak için farklı terimler kullanmışlardır. 1679’da İsviçreli doktor Théophile Bonet “hacimli akciğerlerden” bahsetmiştir ve 1769’da İtalyan anatomist Giovanni Morgagni 19 “şişkin” akciğer vakası bildirmiştir.

Kronik bronşit ilk kez 1814’te İngiliz doktor Charles Badham tarafından sakatlayıcı bir sağlık durumu ve KOAH’ın bir parçası olarak tanımlandı. Devam eden öksürüğü ve KOAH’ın ürettiği aşırı mukusu tanımlamak için ‘nezle’ terimini kullanan ilk kişi oydu.

Stetoskobun mucidi doktor René Laënnec, 1821 yılında amfizemi KOAH’ın başka bir bileşeni olarak tanıdı. 1800’lü yılların başlarında sigara içmek yaygın olmadığından, hava kirliliğini ve genetik faktörleri KOAH gelişiminin temel nedenleri olarak tanımladı. John Hutchinson, hayati akciğer kapasitesini ölçen ve bugün hala KOAH teşhisinde önemli bir araç olan spirometreyi icat etti.

KOAH yani “Kronik obstrüktif akciğer hastalığı” terimini kullanmayı düşünen ilk kişi, Haziran 1965’te 9. Aspen Amfizem Konferansı’nda Dr. William Briscoe idi.

1976 yılında doktor Charles Fletcher, “The Natural History” adlı kitabında sigarayı KOAH ile ilişkilendirdi – “Kronik Bronşit ve Amfizem.” Daha sonra kendisi ve meslektaşları sigarayı bırakmanın KOAH’ın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini keşfetti. Geçmişte oksijen tedavisi, steroid tedavisi ve egzersizin KOAH hastaları için tehlikeli olduğu düşünülüyordu.

İnhalerler ve mekanik ventilatörler 1960’ların başında kullanılmaya başlandı. Pulmoner rehabilitasyon ve evde bakım kavramı da dokuzuncu Aspen Amfizem Konferansı’nda tanıtıldı. Bugün bu yollarla uzun süreli oksijen tedavisi, KOAH’ın seyrini değiştirdiği bilinen tek tedavi yöntemi olduğu ortaya çıktı.

1990’larda KOAH semptomlarını yönetmek ve akciğer fonksiyonunu düzeltmek için ilaç kullanımında bir artış görüldü. KOAH eğitiminin teşvik edilmesi, sigarayı bırakmak anlamına geliyordu ve temiz hava farkındalığı, kişisel bakım tedavisinin temel odağı haline geldi. Sağlık uzmanları, KOAH rehabilitasyon programının bir parçası olarak diyet ve fiziksel egzersizin önemini vurgulamaktadır.

İlk Dünya KOAH Günü 2002 yılında düzenlendi. Her yıl 50’den fazla ülkede organizatörler faaliyetler gerçekleştirerek günü dünyanın en önemli KOAH farkındalık ve eğitim etkinliklerinden biri haline getirdiler.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi (GOLD), her yıl Dünya KOAH Günü’nü düzenlemektedir. Dünya KOAH Günü Teması her yıl GOLD tarafından belirlenmekte ve her yıl Tema değiştirilerek bu kavram KOAH’a yönelik farkındalık ve eylem planları aracısı haline getirilmektedir.

2023 Dünya KOAH Günü Teması

GOLD (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi) tarafından belirlenen Dünya KOAH Günü 2023 Teması “Nefes Hayattır – Erken Harekete Geçin” olarak belirlendi.

Bu yılın teması, erken akciğer sağlığı, erken teşhis ve erken müdahalenin önemini vurgulamayı amaçlıyor. Akciğerleri sağlıklı tutmak bunun ayrılmaz bir parçasıdır. KOAH’a katkıda bulunabilecek sigara içmenin yanı sıra birçok başka faktörün de olduğunu ve KOAH’ın yaşamın erken dönemlerinde başlayıp genç bireyleri etkileyebileceğini artık biliyoruz.

Erken teşhis ve hızlı tedavi için yeni fırsatlar sağlayabilecek öncü koşulları tanımlamıştır. Bu kampanya, erken akciğer sağlığının öneminin vurgulanmasına ve erken harekete geçerek KOAH’ın önlenmesi ve tedavisinin ufkunu nasıl genişletebileceğimize odaklanacaktır. Bu, erken riskin önlenmesini de içerebilir.

KOAH röntgende ortaya çıkar mı?

Röntgen genişlemiş akciğerleri, hava ceplerini (bül) veya düzleşmiş diyaframı gösterebilir, ancak bu genellikle yalnızca hastalık şiddetli hale geldiğinde gerçekleşir.

KOAH gözleri etkileyebilir mi?

Evet, KOAH’lı kişilerin retinal arteriyel oksijen seviyeleri daha düşüktür ve bu da görme sorunlarına neden olabilir.

KOAH ve astım aynı şey midir?

Hayır, kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım farklı hastalıklardır, ancak ikisi de akciğerleri etkiler ve nefes almayı zorlaştırır.

Dünya KOAH Günü Neler Yapılabilir?

Bu yılın teması yaşam boyu Akciğer sağlığını öne çıkarıyor. Sigara içiyorsanız veya sigara içen birini tanıyorsanız ya da KOAH hastası olan ebeveynleriniz varsa, bu, pratisyen hekiminize danışmak için iyi bir fırsattır. Akciğer kapasitenizin normal olup olmadığını görmek için çevrimiçi olarak ücretsiz olarak basit bir nefes testi de yapabilirsiniz.

Milyonlarca kişinin KOAH tedavisine ulaşabilmesine yardımcı olmak amacıyla farkındalık programları yürütülecek.

2023 Dünya KOAH Günü’nde, KOAH belirtileri gösterenlerin kolaylıkla Online nefes testi yaptırabilmesi için Online nefes testi araçlarının tanıtımı yapılacak.

Herkes KOAH Farkındalık programlarına ve kampanyalarına katkıda bulunmalıdır ki bunların geniş çapta yapılabilmesi mümkün olsun.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi’nin (GOLD) web sitesinde konuyla ilgili pek çok bilgi yer alıyor ve her yıl Dünya KOAH Günü için belirli bir tema seçiyorlar. Ayrıca düzenledikleri konuyla ilgili konferanslar da dahil olmak üzere, bu günü gözlemlemek için yapabileceğiniz daha fazla aktivite var.

Twitter ve Facebook’ta KOAH hashtag’lerinin kullanılması, küresel çapta çevrimiçi olarak KOAH hakkında farkındalık yaratabilir.

Koah Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Gerçek

Kronik bronşit; 2016 yılında 8,9 milyondan fazla Amerikalıda bu hastalık görüldü ve vakaların neredeyse %75’i 45 yaşın üzerindeki kişileri içeriyordu.

Amfizem; 2016 yılında yaklaşık 3,5 milyon Amerikalıda bu hastalık görüldü ve vakaların yüzde 90’ından fazlası 45 yaşın üzerindeki kişileri içeriyordu.

Kadınlarda KOAH oranları daha yüksek; Amerika Birleşik Devletleri’nde kadınların KOAH’a yakalanma olasılığı erkeklere göre %37 daha fazladır ve özellikle 65 yaşından önce savunmasızdırlar.

Sigara içmiyorsanız bile Pasif içiciler de bu hastalığa yakalanabilir; Temas yeterince ağır veya uzun süreli ise bu mümkündür. (Pasif içicilik kendi sigara içmediği halde çevresel tütün dumanına maruz kalınmasıdır.)

Mevcut tedaviler hasarlı akciğerleri onaramaz; Ancak bazı tedaviler hastalığın ilerlemesi ve yayılma riskini azaltabilir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Verileri

• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), dünya çapında 3. önde gelen ölüm nedenidir ve 2019’da 3,23 milyon ölüme neden olmuştur.
• 70 yaşın altındaki KOAH ölümlerinin yaklaşık %90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir.
• KOAH dünya çapında sağlık sorunlarının yedinci önde gelen nedenidir (engelliliğe göre ayarlanmış yaşam yılları ile ölçülür)
• Tütün içimi, yüksek gelirli ülkelerde KOAH vakalarının %70’inden fazlasını oluşturmaktadır. Düşük ve orta gelirli ülkelerde tütün kullanımı KOAH vakalarının %30-40’ını oluşturur ve evdeki hava kirliliği önemli bir risk faktörüdür.

2023 Dünya KOAH Günü Ne Zaman, Hangi Gün?

2002 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü bünyesinde kutlanan Dünya KOAH Günü (World COPD Day), bu yıl 15 Kasım 2023 Çarşamba gününe denk geliyor.

• 2023 – 15 Kasım Çarşamba
• 2024 – 20 Kasım Çarşamba
• 2025 – 19 Kasım Çarşamba
• 2026 – 18 Kasım Çarşamba

İlk Dünya KOAH Günü 16 Kasım 2002’de düzenlendi.

KOAH ne anlama geliyor?

KOAH, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı anlamına gelir. İngilizcesi COPD ise; Chronic Obstructive Pulmonary Disease.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir;

• Dünya Akciğer Kanseri Günü
• Dünya Kanser Günü
• Dünya Tütüne Hayır Gün
• Dünya Disleksi Günü ve Haftası
• 24 Mart Dünya Verem günü
• Dünya Sağlık Günü