Dünya Yolsuzluk Sıralaması açıklandı. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yolsuzluk Algısı Endeksi Raporuna göre Dünya yolsuzlukla mücadelede başarısız, peki Türkiye, kaçıncı sırada?
Bugün yayınlanan 2022 Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI) , dünyanın büyük bölümünün yolsuzlukla mücadelede başarısız olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ülkelerin yüzde 95’i 2017’den bu yana çok az ilerleme kaydetti veya hiç ilerleme kaydetmedi.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü 2022 Yolsuzluk Algı Endeksi raporunu yayımladı. 2021’de 180 ülke arasından 96. sırada yer alan Türkiye, 2022’de 101. sıraya geriledi. Buna göre Türkiye yolsuzluk endeksinde en hızlı ilerleyen ülke oldu. 2013 yılı ile kıyaslandığında ise Türkiye 14 puan kaybederek 48 sıra geriledi.
Yolsuzluk Algı Endeksi Nedir?
Yolsuzluk Algı Endeksi (Corruption Perceptions Index), 1995 yılından bu yana Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından her yıl yayımlanan, ülkeleri algılanan kamu sektörü yolsuzluk seviyelerine göre sıralayan bir endekstir.
Raporda konunun uzmanlarının görüşleri ve kamuoyu araştırmaları sonucunda ülkelerdeki yolsuzluk algısı tespit edilir ve ülkelere 100 (temiz) ile 0 (yüksek derecede yolsuz) arasında bir puan verilir.
Tüketici Fiyat Endeksi tarafından oluşturulan ve kullanılan Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), yolsuzlukla mücadele için iş dünyası, sivil toplum ve hükümet yapılarını bir araya getirmek amacıyla 1993 yılında kurulmuş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. Endeks ilk olarak 1995 yılında kullanıldı ve yıllık araştırmalarda artan sayıda ülkeyi kapsıyor.
Dünya Yolsuzluk Sıralaması ve Türkiye
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün (Transparency International) 2022 Yolsuzluk Algı Endeksi 31 Ocak 2023’te açıklandı. Yolsuzluk Endeksinde 2 basamak daha gerileyen Türkiye, 36 puanla endekste 180 ülke arasında 101. sırada yer aldı.
2021’de 180 ülke arasından 96. sırada yer alan Türkiye, 2022’de 101. sıraya geriledi. Buna göre Türkiye yolsuzluk endeksinde en hızlı ilerleyen ülke oldu. 2013 yılı ile kıyaslandığında ise Türkiye 14 puan kaybederek 48 sıra geriledi.
En çok puan kaybeden ülkeler: Avusturya, Avustralya, Lüksemburg, Malezya, Pakistan, Kanada, İngiltere, Mali, İran, Bosna Hersek ve Türkiye oldu.
Türkiye 2021 yılında listede 96. sırada iken 5 sıra birden geriledi ve 2022 yılında 101. sıraya geriledi. Son iki yıldaki gerileme ise 15 sırayı buldu.
Raporda bir de puanlama (score) sistemi var. Buna göre 0 en yüksek yolsuzluk algısına işaret ediyor. Üst sınır ise 100. Türkiye’nin 2021 puanı 38 idi. 2022’de 2 puan daha kaybederek 36 puana geriledi.
Hukukun üstünlüğünün erozyona uğraması, sivil toplum ve basın üzerindeki baskılar, siyasetin finansmanına dair şeffaflık ölçümleri, yargının politikleşmesi, kayıt dışı para akışı ve Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte ülkeye kayıt dışı para girişinin artması gibi nedenlerle Türkiye Yolsuzluk Algı Endeksinde 180 ülke arasında 101. sırada yer aldı.
12 Puanla yolsuzluk algısının en fazla olduğu ülke Somali olurken, listede birinci sırada 90 puanla Danimarka yer alıyor. 2022 Yolsuzluk Algı Endeksi sıralamasına göre Finlandiya 87 puanla ikinci sırada, onu üçüncü sırada aynı puanla Yeni Zelanda takip ediyor.
Aralarında Birleşik Krallık (73), Katar (58) ve Guatemala’nın (24) yer aldığı 26 ülke bu yıl tarihi düşük seviyelerde.
İlk 10’daki 10 ülke
- 90 puanla Danimarka
- 87 puanla Finlandiya
- 87 puanla Yeni Zelanda
- 84 puanla Norveç
- 83 puanla Singapur
- 83 puanla İsveç
- 82 puanla İsviçre
- 80 puanla Hollanda
- 79 puanla Almanya
- 77 puanla İrlanda
Son sıradaki ülkeler ve puanları
- 19 puanla Çad
- 19 puanla Komorlar
- 19 puanla Nikaragua
- 19 puanla Türkmenistan
- 17 puanla Burundi
- 17 puanla Ekvator Ginesi
- 17 puanla Haiti
- 17 puanla Kuzey Kore
- 17 puanla Libya
- 16 puanla Yemen
- 14 puanla Venezuela
- 13 puanla Güney Sudan
- 13 puanla Suriye
- 12 puanla Somali
Batı Avrupa ülkelerinde de sıralamada düşüş var
Yolsuzluk Algısı Endeksi Raporunda, Batı Avrupa’nın en yüksek puan alan bölge olduğu belirtilirken, bazı ülkelerde “endişe verici düşüşler” olduğu kaydedildi.
Uzmanlar ve iş insanlarına göre kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçen endekste, yolsuzluk nedeniyle halkın hoşnutsuzluğunun şiddete dönüşme olasılığının daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı Delia Ferreira Rubio, “Yolsuzluk dünyamızı daha tehlikeli bir yer haline getirdi. Hükümetler yolsuzluğa karşı ilerleme sağlayamadıklarından, şiddet ve çatışmalardaki mevcut artışı körüklüyorlar ve her yerde insanları tehlikeye atıyorlar” dedi.
İngiltere, beş puan düşerek 73. sıradaya geriledi. Şimdiye kadarki en düşük puanını alan İngiltere’de halkın siyasete olan güveninin ciddi derecede azalma olduğu görülüyor.
İsviçre, 82 ve Hollanda, 80 puanla üst sıralarda yer alsa da bu ülkelerin “zayıf dürüstlük ve lobicilik düzenlemelerine ilişkin endişeler nedeniyle” düşüş yaşadığı kaydedildi.
Raporda, Doğu Avrupa’da yolsuzluğun yaygınlaşmaya devam ettiği ve birçok ülkenin tarihi düşük seviyelere ulaştığı ifade ediliyor.
Dünya Yolsuzluk Sıralaması
2022 Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları, temel demokratik ilkelerin, hukuk devletinin ve medya özgürlüğünün yolsuzlukla mücadelenin vazgeçilmez unsurları olduğunu göstermektedir. Yolsuzluğun yaygınlaşmasını ve sıradanlaşmasını sağlayan cezasızlık uygulamalarının da sürdüğünü göstermektedir.
Yolsuzluk, çatışma ve güvenlik iç içe geçmiş durumda. Kamu fonlarının kötüye kullanılması, zimmete para geçirilmesi veya çalınması, vatandaşları korumakla, hukukun üstünlüğünü uygulamakla ve barışı sağlamakla görevli kurumları bu görevi yerine getirmek için ihtiyaç duydukları kaynaklardan mahrum bırakabilir. Suçlu ve terörist gruplara genellikle yolsuzluğa bulaşmış kamu görevlilerinin, kolluk kuvvetlerinin, yargıçların ve politikacıların suç ortaklığı yardımcı olur, bu da onların gelişmelerine ve cezasız bir şekilde faaliyet göstermelerine olanak tanır.
Büyük ölçekli yolsuzluk iddiaları yargıya taşınsa da pek çoğunun soruşturma aşamasında kalmasıyla yolsuzluk suçları için cezasızlık yaygınlaşmaktadır. Bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verebilirlik konusunda temel ihlaller bulunmaktadır.
Medya kuruluşlarına, gazetecilere, sivil topluma yönelik baskı ve yıldırma politikaları devam etmektedir. Bunlara karşın yargı erki, bağımsızlığını korumalı ve yolsuzlukla mücadele gücünü yitirmemelidir. Geleceğimizi ipotek altına alan Kamu Özel İşbirliği proje, ihale ve sözleşme süreçleri şeffaf ve açık bir biçimde yürütülmeli, bu projelerin kamu maliyesine oluşturduğu yük toplumla paylaşılmalıdır.
Kaynaklar:
- www.seffaflik.org
- www.transparency.org
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
