23 Mayıs Dünya Kaplumbağa Günü 2025

Dünya Kaplumbağa Günü: Kaplumbağaların Muhteşem Dünyasına Yolculuk ve Kaplumbağalar Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey (2025)

23 Mayıs 2025

0 8 4 dakika okuma süresi

Dünya Kaplumbağa Günü: Kaplumbağaların Muhteşem Dünyasına Yolculuk ve Kaplumbağalar Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey (2025)

Dünya Kaplumbağa Günü

Dünya Kaplumbağa Günü (World Turtle Day), her yıl 23 Mayıs’ta kutlanan ve bu kadim canlıların korunmasına dikkat çeken önemli bir farkındalık günüdür. İlk kez 2002 yılında American Tortoise Rescue (ATR) tarafından başlatılan bu özel gün, kaplumbağaların yaşam alanlarının sürdürülebilirliği hakkında farkındalık yaratmayı amaçlar.

Kaplumbağalar ve kara kaplumbağaları bilgelik ve azimle ilişkilendirilir. Dünyanın dört bir yanındaki birçok ortamda bulunan sürüngenlerdir. Bu yaratıklar, kendi ekosistemlerinde önemli bir rol oynarlar. Başka yaratıkların yaşadığı çukurları kazarlar ve kıyılara vuran ölü balıklarla beslenerek plajlarımızı temiz tutarlar. Ekolojik bir dengeyi korurlar ve bu nedenle bu nazik hayvanları korumak önemlidir.

Peki, kaplumbağalar neden bu kadar özel? Neden 23 Mayıs? İşte bu günün anlamı, kaplumbağaların sembolizmi, inançlardaki yeri ve şaşırtıcı gerçekler!

Dünya Kaplumbağa Günü Ne Zaman?

2002 yılında küçük bir çevre hareketi olarak başlayan Dünya Kaplumbağa Günü, bugün milyonlarca doğaseverin sesi haline geldi. Her yıl 23 Mayıs’ta kutlanan bu anlamlı gün, kaplumbağaların yaşam haklarını ve doğal alanlarını savunmak için bir çağrı niteliği taşıyor.

2025 – 23 Mayıs Cuma
2026 – 23 Mayıs Cumartesi
2027 – 23 Mayıs Pazar
2028 – 23 Mayıs Salı
2029 – 23 Mayıs Çarşamba

Dünya Kaplumbağa Günü, bu kadim canlıların yaşam alanlarına ve geleceğine dikkat çekmeyi amaçlıyor ve 2002’den bu yana kaplumbağaların korunması için küresel bir farkındalık hareketi olarak sürdürülüyor.

Kaplumbağalar, ekosistemimizin sessiz mimarları olarak:

Tohum yayılımını sağlar
Plajları temizler
Biyolojik çeşitliliğin devamına katkıda bulunur.

“Bir kaplumbağanın kabuğu, doğanın mükemmel mühendisliğidir. Onları korumak, gezegenimizin geleceğini korumaktır.” – Dr. Jane Goodall

Kaplumbağa Neyin Sembolü?

Kaplumbağalar, farklı kültürlerde farklı anlamlar taşır:

Sabır ve Uzun Ömür: Yavaş hareket etmeleriyle bilinirler, bu nedenle sabrın ve dayanıklılığın sembolüdürler.
Bilgelik ve Dengeli Yaşam: Kabukları, dünyayı sırtında taşıyan bir metafor olarak kabul edilir.
Şans ve Koruma: Bazı kültürlerde kaplumbağa figürleri evlere bereket getirmesi için kullanılır.

Dünyada Kaç Tane Kaplumbağa Kaldı?

Bugün dünya genelinde 360’tan fazla kaplumbağa türü bulunuyor. Ancak yaklaşık %60’ı yok olma tehlikesi altında. Özellikle habitat kaybı, iklim değişikliği, yasa dışı ticaret ve plastik kirliliği, kaplumbağa popülasyonlarını tehdit ediyor.

Ne yazık ki birçok kaplumbağa türü nesli tükenme tehlikesi altında. Örneğin:

Caretta Carettalar: Yaklaşık 60.000 dişi üreme çağında.
Yeşil Deniz Kaplumbağaları: Sayıları son 50 yılda %50 azaldı.
Dev Kara Kaplumbağaları: Galapagos’ta sadece 15.000 civarında kaldı.

Kaplumbağanın 4 Özelliği Nedir?

Dayanıklı Kabuk: Kemik ve keratin yapıdaki kabukları, onları dış tehlikelere karşı korur.
Uzun Ömür: Bazı türler 300 yıla kadar yaşayabilir. Kaplumbağalar hayvanlar dünyasında en uzun yaşayan türlerden biridir.
Yavaş Metabolizma: Enerjiyi verimli kullanmalarını sağlar, bu da uzun ömürlü olmalarının sırrıdır.
Yavaş Hareket: Metafor haline gelen yavaş ama kararlı hareketleriyle bilinirler.

Su Kaplumbağası, Kara Kaplumbağası ve Deniz Kaplumbağası Arasındaki Farklar

Kaplumbağalar, Testudines takımına ait sürüngenlerdir ve yaşam alanlarına göre farklı türlere ayrılırlar. Peki kaplumbağa, su kaplumbağası, kara kaplumbağası ve deniz kaplumbağası arasında ne gibi farklar var? İşte detaylı karşılaştırma:

1. Kaplumbağa (Turtle) – Genel Tanım

Tüm türleri kapsayan genel bir terimdir.
Hem karada hem suda yaşayan türleri içerir.
Kabuk yapısı: Sert ve kemiksi bir yapıya sahiptir.

2. Kara Kaplumbağası (Tortoise)

✅ Yaşam Alanı: Tamamen karada yaşar, suda yaşayamaz.
✅ Ayak Yapısı: Kalın, tırnaklı ve yürümeye uygun.
✅ Kabuk Şekli: Yüksek ve kubbe şeklinde (darbelere karşı koruyucu).
✅ Beslenme: Otçul (yaprak, meyve, çiçek).
✅ Yaşam Süresi: 80–300 yıl arası, bazıları 150 yaşını aşabilir. (Galapagos kaplumbağaları 300 yıla kadar yaşayabilir).
✅ Örnekler: Yunan kara kaplumbağası (Testudo graeca), Sultan kaplumbağası, Galapagos dev kaplumbağası.

3. Su Kaplumbağası (Terrapin/Turtle)

✅ Yaşam Alanı: Tatlı su göllerinde, nehirlerde ve bataklıklarda yaşar.
✅ Ayak Yapısı: Perdeli ayaklar (yüzmeye uygun).
✅ Kabuk Şekli: Daha düz ve hafif (suda rahat hareket için).
✅ Beslenme: Hem etçil hem otçul (balık, böcek, su bitkileri).
✅ Ömür: 20-40 yıl.
✅ Örnekler: Kırmızı yanaklı su kaplumbağası, Mississippi harita kaplumbağası.

4. Deniz Kaplumbağası (Sea Turtle)

✅ Yaşam Alanı: Okyanuslarda yaşar, sadece yumurtlamak için karaya çıkar.
✅ Ayak Yapısı: Yüzgeç benzeri ayaklar (uzun mesafe yüzme için).
✅ Kabuk Şekli: Daha aerodinamik ve yassı (hızlı yüzebilmek için).
✅ Beslenme: Türüne göre değişir:

Caretta caretta: Etçil (denizanası, yengeç).
Yeşil deniz kaplumbağası: Otçul (deniz yosunu).
✅ Ömür: 80-100 yıl.
✅ Örnekler: Caretta caretta, yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas), deri sırtlı deniz kaplumbağası.

Özetle:

Su kaplumbağaları: Tatlı su canlılarıdır, iyi yüzücüdür.
Kara kaplumbağaları: Tamamen karada yaşar, yüzemez.
Deniz kaplumbağaları: Okyanuslarda yaşar, çok uzun mesafeler göç eder.

“Kaplumbağa” ise bu türlerin tamamını kapsayan genel bir terimdir.

Neden Bu Ayrım Önemli?

Kara kaplumbağaları suda yaşayamaz, uzun süre su altında kalırlarsa boğulabilir.
Su kaplumbağaları karada uzun süre kalırsa kuruyabilir.
Deniz kaplumbağaları karada yürümekte zorlanır, sadece yumurtlama için karaya çıkar.

Hepsi Farklı ve Özel!

Kaplumbağalar, yaşam alanlarına göre fiziksel özellikler ve davranışlar geliştirmiştir. Kara kaplumbağaları dayanıklı, su kaplumbağaları adaptif, deniz kaplumbağaları ise mükemmel yüzücülerdir.

Kaplumbağa İnancı Nedir?

Birçok kültürde kaplumbağa dünya taşıyıcısı olarak görülür. Özellikle Hindu ve Yerli Amerikan mitolojisinde kaplumbağalar, evrenin ya da yeryüzünün sırtında taşındığı canlılar olarak betimlenir. Bu inanç, kaplumbağayı kutsal ve bilge bir varlık olarak yüceltir.

Kaplumbağalar, birçok kültürde kutsal kabul edilir:

Hinduizm: Dünya, Kaşyapa adlı dev bir kaplumbağanın sırtında durur.
Çin Mitolojisi: Kaplumbağa, dört kutsal hayvandan biridir ve uzun ömrü temsil eder.
Yerli Amerikan Kültürü: Dünyanın bir kaplumbağanın kabuğunda yüzdüğüne inanılır.

Kaplumbağa Tanrı Kimdir?

Hindu mitolojisinde Tanrı Vishnu’nun ikinci enkarnasyonu (avatari) Kurma, bir kaplumbağa formunda ortaya çıkmıştır. Kurma, evrenin oluşumunu sağlamak için dağları sırtında taşıyan kutsal bir varlıktır. Bu anlatı, kaplumbağaların evrensel düzende önemli bir yere sahip olduğuna dair güçlü bir simgedir.

Kurma (Hinduizm): Tanrı Vishnu’nun ikinci avatarı, dev bir kaplumbağa formundadır.
Genbu (Japon Mitolojisi): Kuzey’in kara kaplumbağası, ölümsüzlüğü simgeler.

Kaplumbağa Ömrü Kaç Yıldır?

Deniz Kaplumbağaları: 80-100 yıl
Kara kaplumbağaları: İyi şartlarda 100-300 yıla kadar yaşayabilir. En uzun yaşayan türlerden biri dev Galapagos kaplumbağasıdır.
Su kaplumbağaları: Ortalama 30- 40 yıla kadar yaşayabilir.

Kaplumbağalar Hakkında Aklınızı Başınızdan Alacak Gerçekler

✅ Koku Alma Yetenekleri Mükemmel: Yiyecekleri ve eşlerini kilometrelerce uzaktan tanıyabilirler.

✅ Gözyaşları Tuz Atar: Deniz kaplumbağaları, fazla tuzu gözyaşlarıyla dışarı atar.

✅ Kabukları Canlıdır: Kabuk, kaplumbağanın iskeletinin bir parçasıdır. Kabuklarında sinir uçları vardır, acıyı hissederler, temas hissini algılayabilirler.

✅ Yön Bulma Yetenekleri Şaşırtıcı: Manyetik alanları hissederek doğdukları sahile geri dönerler. Göç ederken Dünya’nın manyetik alanını hissedebilirler.

✅ Bazı kaplumbağalar solunumlarını anüsleriyle yapabilir.

✅ Kaplumbağaların metabolizması çok yavaş çalışır, bu da uzun ömürlerinin sırrıdır.

✅ İlk kaplumbağalar 200 milyon yıl önce dinozorlarla birlikte yaşadılar!

✅ Yasadışı ticareti yapılan en önemli hayvanlardan biridir

Dünya Kaplumbağa Günü’nde Neler Yapabilirsiniz?

🧹 Sahil temizliği etkinliklerine katılın
♻️ Plastik kullanımınızı azaltın
🐢 Kaplumbağaların yaşam alanlarını koruyun
📚 Bu günü çocuklara kaplumbağaların önemi hakkında kitap okuyarak geçirin

23 Mayıs Dünya Kaplumbağa Günü (World Turtle Day), sadece sevimli bir hayvanı onurlandırmakla kalmaz, aynı zamanda doğanın hassas dengesine olan sorumluluğumuzu hatırlatır. Kaplumbağaları korumak, dünyayı korumaktır.

Sonuç: Neden Kaplumbağaları Korumalıyız?

Kaplumbağalar, ekosistemin önemli bir parçasıdır. Deniz kaplumbağaları, deniz çayırlarını dengeler; kara kaplumbağaları ise tohumların yayılmasını sağlar. Plastik kirliliği, iklim değişikliği ve avlanma nedeniyle sayıları hızla azalıyor.

23 Mayıs Dünya Kaplumbağa Günü’nde

bu muhteşem canlılar için farkındalık yaratabilir, plastik kullanımını azaltarak onlara destek olabilirsiniz!

🐢 Unutmayın: Onlar olmazsa, dünya dengesi bozulur! 🐢

Sen de 23 Mayıs’ta bir fark yarat! Sosyal medyada #KaplumbağalarıKoruyalım etiketiyle paylaşım yap, doğaya bir adım at!

#DünyaKaplumbağaGünü #KaplumbağalarıKoruyalım #DoğaDengesi #WorldTurtleDay

Kaynaklar: WWF, National Geographic, American Tortoise Rescue, DEKAMER.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir;