3 Ocak günberi nedir? Günberi tarihi nedir? Gündönümü ve günberi neden farklıdır? 3-4 Ocak ve 4-5 Temmuz’da astronomik açıdan hangisi yaşanır? 2024 Perihel tarihi ne zaman? Coğrafyada Günberi ve Günöte ne demek?
‘Günberi Günü’ Dünya’nın Güneş’e en Yakın olduğu gündür. Bu noktaya “Günberi” ya da “Perihel” de denir. Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu tarih (Günöte) ise, 6 Temmuz 2023 Perşembe günü idi.
Peki Perihelion ya da Perihel anlamı nedir ve ne zaman gerçekleşir? Günberi Dünya’yı nasıl etkiler? Günberi veya Perihelion tarihi, zamanı ve onlar hakkında bilmeniz gereken her şey…
Günberi Nedir?
Perihelion Günü bu yıl 3 Ocak’ta yaşanacak, Dünya daha hızlı hareket edecek. Türkiye saatiyle Dünya 19:17’de bu yıl Güneş’e en yakın noktada olacak. Buna Perihel veya Günberi deniliyor.
Gökbilimciler yaptıkları ölçümlerde, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede hareket eden Dünya’nın, 3 Ocak 2024 Çarşamba günü Güneş’e yaklaşık 5 milyon kilometre daha yakın konumda olacak. Gökbilimde “perihelyon (günberi) noktası” adı verilen ve her yıl ocak ayında gerçekleşen yaklaşma durumu, Dünya’nın yörüngesinin hafif eliptik şeklinden kaynaklanmaktadır.
Her Aralık Gündönümü’nden yaklaşık iki hafta sonra gerçekleşir ve bu günde, Dünya’nın merkezi, güneşin merkezinden yaklaşık 147.100.632 km (91.390.500 mil) uzaklıkta olacak. Günberi geçişinin kesin tahminlerini yapmak için sayısal entegrasyon gereklidir. Evrende ve üzerinde yaşadığımız gezegende neler olup bittiğini görmek oldukça ilginçtir ve Perihelion bu ilginç olaylardan biridir.
Dünya, Aralık gündönümünden yaklaşık iki hafta sonra, günberi noktasında ve 2024 yılı itibariyle ise bu tarih 3 Ocak Çarşamba gününe denk gelmektedir. Bu günde, ısı ve ışık kaynağımız olan güneşi, gökyüzünde en büyük haliyle gözlemleyebiliriz.
Günberi (perihelyon) Tarihi
Gökbilimde perihelion, perihelyon yada günberi, Aralık Gündönümü’nden yaklaşık iki hafta sonra gerçekleşen astronomik bir olaydır. Bu dönemde Kuzey Yarımküre’de kış olmasına rağmen, Dünya bu gün güneşe 147 milyon km üzerindeki en yakın noktasına ulaşıyor.
Perihelion, Dünya’nın sıcaklığını doğrudan etkilemez; yani içimizi ısıtmıyor, serinletici sıcaklıktan kurtulmamızı da sağlamıyor. Bununla birlikte, mevsimleri dolaylı olarak etkiler çünkü Dünya’nın yörünge hızı günberi noktasında maksimumdadır. Bu günde, güneş tüm yıl boyunca gökyüzünde en büyük haliyle görünür ve yılın geri kalanında giderek küçülür.
Günberi Günü, Milankovitch döngüleri olarak bilinen belirli döngüsel kalıpları takip eden presesyon ve yörünge faktörleri nedeniyle her yıl değişir. Bu değişimdeki diğer bir neden de, tarihin bir yıldan diğerine iki güne kadar değişmesine neden olabilen ayın varlığıdır. Dünya-Ay ağırlık merkezi, güneşin etrafında sabit bir yörüngede hareket ederken, ağırlık merkezinden yaklaşık 2.900 mil uzakta olan Dünya’nın merkezi, ondan herhangi bir yöne kayabilir, böylece günberinin gerçek zamanını etkiler.
1596 yılında Günberi (Perihelion) ve günötesi (Aphelion) kelimeleri Alman gök bilimci, matematikçi ve astrolog Johannes Kepler tarafından gezegenlerin Güneş etrafındaki yörünge hareketlerini tanımlamak için ilk kez kullanıldı. Sözcükler, peri- (Yunanca: περί , yakın) ve apo- (Yunanca: ἀπό , uzakta) kelimelerinden oluşur. Ayrıca Yunanca güneş ( ἥλιος , veya hēlíou ) kelimesine eklenir. Yunanca ‘peri’ (yakın) ve ‘helios’ (güneş) anlamına gelir.
- 17. yüzyılda Johannes Kepler ve Isaac Newton, yörüngelerin izlediği temel gezegen yasalarını (yörünge kanunları) keşfetti.
- 19. yüzyılda Merkür’ün Günberi kaymasının, klasik yerçekimi teorisinin öngördüğünden yüzyılda yaklaşık 43 ark saniyesi kadar farklı olduğu gözlemlendi.
- 1916 yılına gelindiğinde Albert Einstein’ın Görecelilik teorisi (genel görelilik kuramı), Kepler’in yörünge yasalarının daha ayrıntılı bir tanımını verdi.
- Tarihler 11 Mayıs 1984’ü gösterdiğinde Dünya, Mars’tan güneş diski boyunca geçerken gözlemlenmişti.
- 1996 yılında ise Gelgit aralıkları geliştirildi. Sumich, JL, Dünya’nın günberi sırasında gelgit aralıklarının arttığını bildirdi.
Zamanlama tesadüf mü?
Dünya’nın yörüngesinin eksantrikliğindeki farklılıklar nedeniyle, Dünya’nın günberi veya günötesine ulaştığı tarihler sabit değildir.
Ölçülebilen ve hesaplanabilen tarihte ilk defa 1246 yılında Perihelion Günü Aralık Gündönümündeydi. O zamandan beri her 58 yılda bir tarih bir gün değişti. Kısa vadede, tarihler bir yıldan diğerine bir – iki güne kadar değişiklik gösterebilir.
2000 yılında, günberi boylamı yaklaşık 282.895 derece idi ve 2010 yılına kadar 283.067 derece civarındaydı. Gökbilimciler ve matematikçilere göre, 6430 yılında, günberi Mart Ekinoksu ile aynı anda gerçekleşebilir.
Dünyanın hangi kısmı güneşe en yakın?
Ekvador’daki Chimborazo yanardağının zirvesi, güneşe en yakın olarak kabul edilir. Dolayısıyla Volkan, Dünya’nın merkezinden en uzaktadır ve bu da onu güneşe en yakın nokta yapar.
Dünya’ya en yakın yıldız hangisidir?
Alpha Centauri üçlü yıldız sistemi gezegenimize en yakın olanıdır ve yaklaşık 4,37 ışık yılı uzaklıktadır. Dünyaya ikinci en yakın yıldız sistemi ise 6 ışık yılı uzaklıktaki Barnard Yıldızı’dır.
Perihelion sırasında mevsimler
Günberi günü, kuzey yarım kürede kış, güney yarım kürede yaz mevsimidir. Günberi mevsimleri meydana getirmez, ancak Dünya güneşe yaklaştıkça daha hızlı hareket eder, bu da Kuzey Yarımküre’de beş gün daha kısa bir kış ve Güney Yarımküre’de yaz anlamına gelir.
Perihelion, Mevsimlerden sorumlu olmasa da, Dünya’nın güneşe en yakın ve en uzak noktaları mevsimsel uzunlukları etkiler. Dünya yıl boyunca güneşe en yakın olduğunda, dünyamız yörüngede en hızlı şekilde hareket ediyor. Dünya şu anda neredeyse saniyede 19 mil (30.3 km/sn) hızla ilerliyor – Temmuz başında Dünya’nın güneşten en uzak olduğu zamandan yaklaşık saniyede 0,6 mil (bir km/sn) daha hızlı hareket ediyor.
Ekliptik Nedir?
Ekliptik, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin düzlemidir. Dünya üzerindeki bir gözlemcinin bakış açısından, Güneş’in bir yıl boyunca gök küresi etrafındaki hareketi, yıldızların arka planına karşı ekliptik boyunca bir yol izler. Dolayısıyla Ekliptik, diğer bir adıyla tutulma demektir.
Günberi Günü Neden Önemlidir?
Dünyanın güneşe yakınlığı, yılda yalnızca bir kez gerçekleşen oldukça benzersiz ve olağanüstü astronomik bir olaydır. Gezegenimizin çalışma şeklini etkileyen bu tür birçok örnek uzayda meydana gelir.
Bu astronomik olay bize mevsimleri öğretiyor. Bu tarihte dünya güneşe en yakın olmasına rağmen aşırı sıcaklarla karşılaşmadığımızı öğreniyoruz. Çünkü Dünyanın eğik ekseninden dolayı mevsimleri doğrudan etkilemez.
Günberi veya başka herhangi bir astronomik olayı belirlemek kolay değildir. Çok fazla hesaplama ve çalışma gerektirir. Nitelikli gökbilimciler ve matematikçiler, bu tür oluşumları belirlemek için son derece hassas ve net bir şekilde çalışmak zorundadır. Dolayısıyla bu çalışmalarından dolayı alanında uzman gökbilimci, matematikçi ve profesyonelleri takdir ediyoruz.
ABD Başkanı Joe Biden’ın göksel bir adaşı var.
En büyük günberiye sahip Güneş Sistemi nesnesinin adının “Biden” olduğunu biliyor muydunuz?
Güneş Sistemi’nin en dış noktalarında, Dünya’dan 7,5 milyar mil uzakta bulunan ve yeni bir cüce gezegen olduğu düşünülen buzlu cismin resmi adı 2012 VP113 olarak verilmişti. Onu keşfedenler ona “VP” kısaltılmış adını taktı. Keşif edildiği dönemde Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı (vice president – vp) Joe Biden olduğundan Güneş Sistemi nesnesi “Biden” lakabı ile anılır oldu.
2024 Günberi Ne Zaman?
Her Aralık Gündönümünden yaklaşık iki hafta sonra gerçekleşen (Günberi) 3 Ocak 2024 Çarşamba günü, Dünya’nın merkezi, güneşin merkezinden 147.100.632 km uzaklıkta olacak.
Yıllara göre Günberi Tarihleri ve Dünyanın Güneşe Mesafesi
- 2022 – 4 Ocak 2022 Salı saat: 09:52 Mesafe: 147.105.052 km
- 2023 – 4 Ocak 2023 Çarşamba saat: 19:17 Mesafe: 147.098.925 km
- 2024 – 3 Ocak 2024 Çarşamba saat: 03:38 Mesafe: 147.100.632 km
- 2025 – 4 Ocak 2025 Cumartesi saat: 16:28 Mesafe: 147.103.686 km
- 2026 – 3 Ocak 2026 Cumartesi saat: 20:15 Mesafe: 147.099.894 km
Günberi belirli bir yılda 2 Ocak ile 6 Ocak arasında herhangi bir tarihe denk gelebilir. Yörüngesinin bu noktasında Dünya, Güneş’ten 147,1 milyon kilometre (veya 91,4 milyon mil) uzaktadır; bu, en uzak noktasından yani afeliondan yaklaşık üç milyon mil (4.828.032 km) farktır.
İlginizi çekebilecek benzer yazılar;
- 21 Aralık Kış Gündönümü
- 21 Mart İlkbahar Ekinoksu
- 23 Eylül Sonbahar Ekinoksu
- 21 Haziran Ekinoksu
- Günöte ne zaman 2024?
- Kışın ilk günü, Kış Mevsimi Başlangıcı
