Dünya KOAH Günü nedir, ne zaman kutlanır? 19 Kasım ne günü? Neden böyle bir gün var? Dünya Koah Günü’nün önemi ve amacı nedir, neden kutlanır? Dünya Koah gününü kim başlattı? Dünya Koah Günü Neden İlan Edildi? Koah nedir, ne anlama geliyor ve nasıl bir hastalıktır, tehlikeli mi? 2025 Dünya Koah Günü teması nedir, kaç yıldır kutlanıyor? KOAH’nın açılımı nedir?
Dünya Koah Günü 2025
Dünya KOAH Günü her yıl Kasım ayının üçüncü Çarşamba günü kutlanmaktadır. Bu yıl 19 Kasım’a denk geliyor. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), uzun süreli solunum semptomları ve hava akımı kısıtlılığı ile karakterize, önlenebilir ve tedavi edilebilir ilerleyici bir akciğer hastalığı türüdür.
Başlıca semptomları nefes darlığı, öksürük ve olası kronik balgam üretimini içerir. Zamanla kötüleşen, yürüme veya giyinme gibi günlük aktiviteleri giderek daha da zorlaştıran ilerleyici bir hastalıktır. KOAH’ın en yaygın nedeni tütün içimi ve solunan diğer toksik parçacıklar ve gazlardır. Diğer faktörler Alfa-1 antitripsin eksikliği, ileri yaş ve genetiktir.
Dünya KOAH GÜNÜ TARİHÇESİ
Geçmişte doktorlar, KOAH’ın muhtemel durumunu tanımlamak için farklı terimler kullanmışlardır. 1679’da İsviçreli doktor Théophile Bonet “hacimli akciğerlerden” bahsetmiştir ve 1769’da İtalyan anatomist Giovanni Morgagni 19 “şişkin” akciğer vakası bildirmiştir.
Kronik bronşit ilk kez 1814’te İngiliz doktor Charles Badham tarafından sakatlayıcı bir sağlık durumu ve KOAH’ın bir parçası olarak tanımlandı. Devam eden öksürüğü ve KOAH’ın ürettiği aşırı mukusu tanımlamak için ‘nezle’ terimini kullanan ilk kişi oydu.
Stetoskobun mucidi doktor René Laënnec, 1821 yılında amfizemi KOAH’ın başka bir bileşeni olarak tanıdı. 1800’lü yılların başlarında sigara içmek yaygın olmadığından, hava kirliliğini ve genetik faktörleri KOAH gelişiminin temel nedenleri olarak tanımladı. John Hutchinson, hayati akciğer kapasitesini ölçen ve bugün hala KOAH teşhisinde önemli bir araç olan spirometreyi icat etti.
KOAH yani “Kronik obstrüktif akciğer hastalığı” terimini kullanmayı düşünen ilk kişi, Haziran 1965’te 9. Aspen Amfizem Konferansı’nda Dr. William Briscoe idi.
1976 yılında doktor Charles Fletcher, “The Natural History” adlı kitabında sigarayı KOAH ile ilişkilendirdi – “Kronik Bronşit ve Amfizem.” Daha sonra kendisi ve meslektaşları sigarayı bırakmanın KOAH’ın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini keşfetti. Geçmişte oksijen tedavisi, steroid tedavisi ve egzersizin KOAH hastaları için tehlikeli olduğu düşünülüyordu.
İnhalerler ve mekanik ventilatörler 1960’ların başında kullanılmaya başlandı. Pulmoner rehabilitasyon ve evde bakım kavramı da dokuzuncu Aspen Amfizem Konferansı’nda tanıtıldı. Bugün bu yollarla uzun süreli oksijen tedavisi, KOAH’ın seyrini değiştirdiği bilinen tek tedavi yöntemi olduğu ortaya çıktı.
1990’larda KOAH semptomlarını yönetmek ve akciğer fonksiyonunu düzeltmek için ilaç kullanımında bir artış görüldü. KOAH eğitiminin teşvik edilmesi, sigarayı bırakmak anlamına geliyordu ve temiz hava farkındalığı, kişisel bakım tedavisinin temel odağı haline geldi. Sağlık uzmanları, KOAH rehabilitasyon programının bir parçası olarak diyet ve fiziksel egzersizin önemini vurgulamaktadır.
İlk Dünya KOAH Günü 2002 yılında düzenlendi. Her yıl 50’den fazla ülkede organizatörler faaliyetler gerçekleştirerek günü dünyanın en önemli KOAH farkındalık ve eğitim etkinliklerinden biri haline getirdiler.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi (GOLD), her yıl Dünya KOAH Günü’nü düzenlemektedir. Dünya KOAH Günü Teması her yıl GOLD tarafından belirlenmekte ve her yıl Tema değiştirilerek bu kavram KOAH’a yönelik farkındalık ve eylem planları aracısı haline getirilmektedir.
2025 Dünya KOAH Günü Teması
GOLD (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi) tarafından belirlenen Dünya KOAH Günü 2025 Teması “Nefes Darlığı, KOAH’ı Düşün” olarak belirlendi.
Tema: “Nefes Darlığı, KOAH’ı Düşün” (“Short of Breath, Think COPD”)
Her yıl kasım ayında düzenlenen Dünya KOAH Günü, bu yıl 19 Kasım 2025 tarihinde şöyle bir tema ile dikkat çekiyor: “Nefes Darlığı, KOAH’ı Düşün”.
🎯 Tema Ne Anlatıyor?
Bu tema, hafif veya aralıklı meydana gelen nefes darlığı gibi belirtilerin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü bu belirtiler aslında KOAH gibi ciddi bir hastalığın habercisi olabilir.
Erken tanı ve uygun yönetim sayesinde, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
🔍 Neden Önemli?
- KOAH, dünya genelinde önde gelen ölüm nedenlerinden biridir; ancak sıklıkla tanı koyulmadan ilerleyebilir.
- Nefes darlığı, kronik öksürük, sık solunum yolu enfeksiyonları gibi belirtiler; “biraz yoruldum” şeklinde geçiştirilebiliyor. Bu da önemli bir tanı gecikmesine yol açabiliyor.
- Tema, herkesi “nefes darlığı varsa bunu önemseyin, KOAH olabilir” düşüncesiyle harekete geçmeye davet ediyor.
✅ Türkiye için Blogunda Kullanabileceğin Başlık ve İçerik Önerileri
- “Nefes Darlığı: Basit bir iştahsızlık mı yoksa KOAH mı?”
→ Zihnimizi harekete geçirecek bir başlık: Nefes darlığını nasıl ayırt ederiz? - “KOAH: Ne zaman doktora gitmeli?”
→ Özellikle hafif nefes darlığında veya gündelik işlerde eskisine göre daha çabuk yorulma halinde neler yapılmalı? - “Sağlıklı akciğerler için küçük ama etkili adımlar”
→ Sigara bırakma, hava kirliliğinden korunma, düzenli egzersiz, solunum egzersizleri gibi yaşam tarzı önerileri. - “KOAH ile yaşamak: Erken tanı, daha iyi yaşam”
→ Tanıdan sonra ne değişmeli? Hekim-takibi, ilaç kullanımı, yaşam biçimi adaptasyonları.
19 Kasım 2025 tarihinde gerçekleştirilecek Dünya KOAH Günü kapsamında belirlenen tema “Nefes Darlığı, KOAH’ı Düşün”, nefes alıp vermeyle ilgili en ufak bir zorluğun bile önemsenmesi gerektiğini hatırlatıyor. Çünkü hafif nefes darlığı bile erken evrede bir KOAH belirtisi olabilir. Erken tanı, uygun yönetim ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları sayesinde bu kronik hastalığın ilerlemesi durdurulabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
KOAH röntgende ortaya çıkar mı?
Röntgen genişlemiş akciğerleri, hava ceplerini (bül) veya düzleşmiş diyaframı gösterebilir, ancak bu genellikle yalnızca hastalık şiddetli hale geldiğinde gerçekleşir.
KOAH gözleri etkileyebilir mi?
Evet, KOAH’lı kişilerin retinal arteriyel oksijen seviyeleri daha düşüktür ve bu da görme sorunlarına neden olabilir.
KOAH ve astım aynı şey midir?
Hayır, kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım farklı hastalıklardır, ancak ikisi de akciğerleri etkiler ve nefes almayı zorlaştırır.
Dünya KOAH Günü Neler Yapılabilir?
Bu yılın teması yaşam boyu Akciğer sağlığını öne çıkarıyor. Sigara içiyorsanız veya sigara içen birini tanıyorsanız ya da KOAH hastası olan ebeveynleriniz varsa, bu, pratisyen hekiminize danışmak için iyi bir fırsattır. Akciğer kapasitenizin normal olup olmadığını görmek için çevrimiçi olarak ücretsiz olarak basit bir nefes testi de yapabilirsiniz.
Milyonlarca kişinin KOAH tedavisine ulaşabilmesine yardımcı olmak amacıyla farkındalık programları yürütülecek.
2025 Dünya KOAH Günü’nde, KOAH belirtileri gösterenlerin kolaylıkla Online nefes testi yaptırabilmesi için Online nefes testi araçlarının tanıtımı yapılacak.
Herkes KOAH Farkındalık programlarına ve kampanyalarına katkıda bulunmalıdır ki bunların geniş çapta yapılabilmesi mümkün olsun.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Küresel Girişimi’nin (GOLD) web sitesinde konuyla ilgili pek çok bilgi yer alıyor ve her yıl Dünya KOAH Günü için belirli bir tema seçiyorlar. Ayrıca düzenledikleri konuyla ilgili konferanslar da dahil olmak üzere, bu günü gözlemlemek için yapabileceğiniz daha fazla aktivite var.
Twitter ve Facebook’ta KOAH hashtag’lerinin kullanılması, küresel çapta çevrimiçi olarak KOAH hakkında farkındalık yaratabilir.
Koah Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Gerçek
Kronik bronşit; 2016 yılında 8,9 milyondan fazla Amerikalıda bu hastalık görüldü ve vakaların neredeyse %75’i 45 yaşın üzerindeki kişileri içeriyordu.
Amfizem; 2016 yılında yaklaşık 3,5 milyon Amerikalıda bu hastalık görüldü ve vakaların yüzde 90’ından fazlası 45 yaşın üzerindeki kişileri içeriyordu.
Kadınlarda KOAH oranları daha yüksek; Amerika Birleşik Devletleri’nde kadınların KOAH’a yakalanma olasılığı erkeklere göre %37 daha fazladır ve özellikle 65 yaşından önce savunmasızdırlar.
Sigara içmiyorsanız bile Pasif içiciler de bu hastalığa yakalanabilir; Temas yeterince ağır veya uzun süreli ise bu mümkündür. (Pasif içicilik kendi sigara içmediği halde çevresel tütün dumanına maruz kalınmasıdır.)
Mevcut tedaviler hasarlı akciğerleri onaramaz; Ancak bazı tedaviler hastalığın ilerlemesi ve yayılma riskini azaltabilir.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Verileri
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), dünya çapında 3. önde gelen ölüm nedenidir ve 2019’da 3,23 milyon ölüme neden olmuştur.
- 70 yaşın altındaki KOAH ölümlerinin yaklaşık %90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir.
- KOAH dünya çapında sağlık sorunlarının yedinci önde gelen nedenidir (engelliliğe göre ayarlanmış yaşam yılları ile ölçülür)
- Tütün içimi, yüksek gelirli ülkelerde KOAH vakalarının %70’inden fazlasını oluşturmaktadır. Düşük ve orta gelirli ülkelerde tütün kullanımı KOAH vakalarının %30-40’ını oluşturur ve evdeki hava kirliliği önemli bir risk faktörüdür.
2025 Dünya KOAH Günü Ne Zaman, Hangi Gün?
2002 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü bünyesinde kutlanan Dünya KOAH Günü (World COPD Day), bu yıl 19 Kasım 2025 Çarşamba gününe denk geliyor.
- 2025 – 19 Kasım Çarşamba
- 2026 – 18 Kasım Çarşamba
Dünya KOAH Günü ilk kez 2002 yılında kutlandı. Her yıl 50’den fazla ülkede organizatörler etkinlikler gerçekleştirerek, bu günü dünyanın en önemli KOAH farkındalık ve eğitim etkinliklerinden biri haline getirdi.
KOAH ne anlama geliyor?
KOAH, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı anlamına gelir. İngilizcesi COPD ise; Chronic Obstructive Pulmonary Disease.
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
- Dünya Akciğer Kanseri Günü
- Dünya Kanser Günü
- Dünya Tütüne Hayır Gün
- Dünya Disleksi Günü ve Haftası
- 24 Mart Dünya Verem günü
- Dünya Sağlık Günü
