Napolyon Kirazı Adını Nereden Alıyor? Hikayesi ve Kökeni

Napolyon kirazı adı nereden geliyor? Bursa’nın Uluabat Gölü mü, Fransız İmparatoru mu? Gerçek kökeni, Avrupa’daki isimleri ve lezzet sırları bu yazıda!

Türkiye’nin ihracat yıldızı Napolyon kirazı, adıyla hep merak uyandırmıştır. Acaba bu lezzetli meyve, adını Fransız İmparatoru Napolyon’dan mı alıyor yoksa kökleri Bursa’nın Uluabat Gölü’ne mi dayanıyor? İşin aslı, tarihi bir dil yanılgısına dayanıyor olabilir! Bu yazıda Napolyon kirazının şaşırtıcı köken hikâyesini, Avrupa’da bilinen isimlerini ve Türk tarımındaki önemini keşfedeceksiniz.

Napolyon Kirazı Adını Nereden Alıyor? Gerçek Hikayesi ve Kökeni

Napolyon kirazı, Türkiye’nin en değerli meyve çeşitlerinden biri olarak hem yurt içinde hem de yurt dışında büyük ilgi görüyor. Peki, bu lezzetli kirazın adı nereden geliyor? Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart’la bir ilgisi var mı, yoksa isminin ardında tamamen farklı bir hikâye mi yatıyor?

Bu yazıda Napolyon kirazının isim kökeni, tarihçesi ve Bursa’yla olan bağlantısını detaylı bir şekilde ele alacağız.

Napolyon Kirazı Nedir? Özellikleri ve Yetiştiriciliği

Napolyon kirazı, Ziraat 0900 olarak da bilinen, iri taneli, koyu kırmızı renkli ve son derece tatlı bir kiraz çeşididir. Türkiye’de en çok Bursa’nın Mustafakemalpaşa ve Nilüfer ilçelerinde yetiştirilir.

Öne çıkan özellikleri:
✔ 24+ kalibre büyüklüğüyle ihracatta en çok tercih edilen kiraz türüdür.
✔ Sert dokusu sayesinde uzun süre tazeliğini korur.
✔ Yüksek şeker oranı nedeniyle taze tüketim ve reçel yapımı için idealdir.

Napolyon Kirazı Adını Nereden Alıyor? İki Farklı Teori

Bu kirazın adının kökeni konusunda iki farklı görüş bulunuyor. Bunlardan biri Bursa’nın tarihi coğrafyasına, diğeri ise Fransa’nın ünlü imparatoruna dayanıyor.

1. Apolyont (Uluabat) Gölü’nden Gelen İsim: Asıl Köken

En güçlü teoriye göre, Napolyon kirazının adı Bursa’daki Uluabat Gölü’nün eski ismi olan “Apolyont”tan geliyor.

• Apolyont Gölü, Bizans döneminde “Apollonia” olarak anılıyordu. Zamanla bu isim halk arasında “Apolyont” şeklinde söylenmeye başlandı.
• Bölgede yetişen bu özel kiraz çeşidi, “Apolyont Kirazı” olarak biliniyordu.
• Ancak zamanla “Apolyont” kelimesinin bozularak “Napolyon”a dönüştüğü düşünülüyor.

Bursalı tarım uzmanları ve yerel halk, bu kirazın gerçek adının “Apolyont” veya “Uluabat Kirazı” olması gerektiğini savunuyor.

2. Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart ile Bağlantı İddiası

Bir diğer iddiaya göre, bu kiraz çeşidi Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart’ın ismini taşıyor.

• 19. yüzyılda Avrupa’da popüler olan bu kiraz, ihracatta öne çıkan iri yapısı nedeniyle Napolyon’un ismiyle anılmış olabilir.

• Ancak bu teori, yerel kaynaklar ve tarihçiler tarafından pek desteklenmiyor. Hatta “Kim Milyoner Olmak İster?” yarışmasında bu soru sorulduğunda, doğru cevap “Bursa’nın Ulubat Gölü” olarak verilmişti.

Özetle;

• Adı nereden gelir? : Bursa – Ulubat (Uluabat) Gölü çevresi
• Eski Adı: Apolyont (Apollonia ad Rhyndacum)
• Telaffuz Değişimi: “Apolyont kirazı” → “Napolyon kirazı”
• Napolyon Bağlantısı: Tarihsel değil, dil yanılgısına dayalı

Napolyon Kirazının Dünyadaki İsmi: Avrupa’da Nasıl Biliniyor?

Türkiye’de “Napolyon kirazı” olarak bilinen bu çeşit, uluslararası pazarlarda farklı isimlerle anılıyor:

✔ İngilizce: “Napoleon Cherry” veya “Bigarreau Napoleon” (Fransız kökenli bir isim)
✔ Fransızca: “Bigarreau Napoléon” (en yaygın kullanım)
✔ Almanca: “Napoleonskirsche”
✔ İtalya ve İspanya’da: “Ciliegia Napoleón”

Not: Bazı Avrupa ülkelerinde “Türk kirazı” (Turkish cherry) olarak da geçer, ancak bu genel bir tanımlamadır ve sadece Napolyon çeşidi için kullanılmaz.

Napolyon Kirazının Türkiye’deki Önemi ve İhracatı

Napolyon kirazı, Türkiye’nin en çok ihraç edilen meyvelerinden biridir. Özellikle Almanya, Rusya ve Orta Doğu ülkelerine büyük miktarlarda gönderilir.

İhracat Değerleri:
📌 Türkiye, dünyanın en büyük kiraz üreticilerinden biridir.
📌 Napolyon kirazı, ihracatta en yük fiyatı alan çeşitlerdendir.
📌 24-26 mm ve üzeri kalibrelerdeki kirazlar, premium olarak değerlendirilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

❓ Napolyon kirazı nerede yetişir?
➡️ En çok Bursa’nın Mustafakemalpaşa ve Nilüfer ilçelerinde yetiştirilir.

❓ Napolyon kirazı ihracatta neden önemli?
➡️ İri taneli, dayanıklı ve tatlı olması nedeniyle yurtdışı pazarlarda yüksek talep görür.

❓ Gerçek adı Apolyont mu, Napolyon mu?
➡️ Köken olarak Apolyont (Uluabat) Kirazı denir, ancak halk arasında Napolyon olarak yaygınlaşmıştır.

❓ İngilizce ve Fransızcada Napolyon kirazına ne denir?
➡️ İngilizce: “Napoleon Cherry” veya “Bigarreau Napoleon”
➡️ Fransızca: “Bigarreau Napoléon”

❓ Avrupa’da bu kiraz başka isimlerle biliniyor mu?
➡️ Almanya’da “Napoleonskirsche”, İspanya ve İtalya’da “Ciliegia Napoleón” olarak geçer.

Sonuç: Napolyon Kirazının Gerçek Hikayesi

Napolyon kirazının adının kökeni, büyük ölçüde Bursa’nın Uluabat (Apolyont) Gölü’ne dayanıyor. Halk ağzında “Apolyont”un “Napolyon”a dönüşmesiyle bu isim yaygınlaşmış. Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart’la bir bağlantısı olduğu iddiaları ise daha zayıf bir teori olarak kabul ediliyor.

Eğer bir gün Bursa’ya yolunuz düşerse, bu lezzetli kirazın tadına bakmayı ve “Uluabat Kirazı” olarak da anıldığını unutmayın!

• Washington Portakalı Adı Nereden Geliyor?
• ABD’nin başkenti Washington ismi nereden geliyor?
• Türkiye’de Neden ‘Jean’ Değil de ‘Kot’ Diyoruz?
• Mutfak Hakkında Eğlenceli 10 Gerçek Bilgi