İslam’da Temizlik ve Temizliğe Verilen Önem

İslam’da Temizlik ve temizliğe verilen önem hakkında Peygamberimiz hadisinde “Temizlik imanın yarısıdır” şeklinde buyurmuştur.

Dinimizde temizliğin önemi hakkında ayet ve hadislerde bir çok konu işlenmiştir. İslam dini, Kur’an ve hadislerde Temizliğe büyük önem vermiş ve birçok ibadetin vazgeçilmez şartı yapmıştır. Peki Temizlik İle İlgili Ayet ve Hadisler nelerdir? İslam’da temizliğin önemi nedir? İşte İslam’ın temizliğe verdiği önem

İslamda Temizlik Nedir?

Temizlik konusunu; çevre temizliği, yiyecek-giyecek temizliği ve beden temizliği olarak ele almak gerekir.

Kur’an-ı Kerîm’de de bu üç çeşit temizliğe işaret eden ayetler vardır.

اَلنَّظَافَةُ مِنَ اْلاِيمَانِ

Ennezafetü minel iman!

“Temizlik îmândandır.”

(Müslim, Tahâret: 1; Dârimî, Vudû’: 2; Müsned, 5:342, 344; el-Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, 291.)

İslam’da Temizlik Çeşitleri

İslam dinine göre Temizlik çeşitleri ve İslam’da Temizlik ile ilgili Ayetler ve Hadisler

Çevre temizliği:

Müslüman bir kimse, yediği, içtiği ve giyindikleri kadar içinde yaşadığı çevrenin de temiz olmasına dikkat etmelidir. Bu önemli bir ahlakî sorumluluktur. Başta evler olmak üzere, sokaklar, mahalleler, köy ve kasabalar mutlaka temiz tutulmalıdır. Eğitim kurumları, çalıştığı iş yerleri, fabrikalar, sosyal alanlar, dükkanlar, camiler temiz tutulmalıdır.

Kuran-ı Kerim’de Allahu Teâlâ şöyle buyuruyor:

“İbrahim ve İsmail’e: “Tavaf edenler, orada ibadet amacıyla oturanlar, rüku ve secde edenler için Evimi (Kabe’yi) temizleyin!” diye emretmiştik” (Bakara Suresi 135).

“… Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.” (Bakara Suresi 222).

Çevre temizliği sadece kişinin kendisini ilgilendirmez, çünkü çevre temizliği toplumsal bir konudur. Burada fertlerin karşılıklı hak ve görevleri söz konusudur.

Yola çöpünü atan veya yollara tükürüp geçen; gezinti yerlerinde etrafı kirleten ve artıklarını çevreye saçan; işyerinin etrafını artık maddelerle kirletenler, çöplerini gelişi güzel etrafa saçanlar yalnız çevresini kirletmiş olmakla kalmaz, kirlettiği çevrede yaşayan veya o yerlerden yararlanan insanlara ve hatta diğer canlılara karşı da haksızlık yapmış. Bunun için çevre temizliğini aynı zamanda toplumsal bir görev olarak değerlendirmek ve bu konuda çok titiz davranmak Müslümanlar için bir yükümlülüktür.

İbnu Abbas (ra) Rivayet edildiğine göre Resulullah (sav) buyurdular ki:

“İki (büyük) nimet vardır. İnsanların çoğu onlar hususunda aldanmıştır:  Sıhhat ve boş vakit!” (Buhari, Rikâk 1)

Çoğu zaman insan ancak hastalandığında sağlığın kıymetini anlar. Hastalık gelmeden önce sağlığına dikkat etmeli ve hastalığın tedbiri olarak temizliğine riayet etmelidir.

Beden temizliği:

Beden temizliği, bedenimizin çeşitli kirlerden temizlenmesini ve paklığını ifade eder.

Beden temizliği, vücudumuzda uzuvlarımızın temizlik ve bakımı ile elbiselerimizin, çorap ve ayakkabılarımızın temizliğini içine alır.

Temizliği önemli olan vücut kısımları şunlardır: eller, ayaklar, tırnaklar, ağız ve dişler, gözler, burun ve kulaklar, saç-sakal ve avret bölgeleri.

El ve ayak temizliğinin tamamlayıcısı olarak tırnak temizliği de oldukça önemlidir. Tırnaklar düzenli aralıklarla kesilmelidir

Beden Temizliği ve Hakkında Allah Teâlâ Kuran-ı Kerim’de şöyle buyurmuştur;

“Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve başlarınıza mesh edip her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin. Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz abdest bozmaktan (def-i hacetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (Teyemmüm edin). Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.“ (Mâide Suresi 6. Ayet)

“Ona, ancak tertemiz olanlar dokunabilir.“ (Vakıa Suresi 79.Ayet) ayeti de Kur’an’ın ancak abdestli olarak ele alınabileceğini göstermektedir.

Namaz kılmak, Kur’an okumak için abdest alınması, belli zaman ve durumlarda boy abdestinin alınması mecburiyetinin olması, Müslümanların, ister istemez her an temiz olmaları sonucunu ortaya çıkaracaktır. Kaldı ki, bir Müslümanın bedenini temizlemesi sadece abdest ve boy abdesti ile sınırlı kalmaz; gerekli gördüğü her yerde yıkanmak, yemeklerden önce ve sonra kesinlikle elleri yıkamak, özellikle ağız ve diş temizliğine dikkat etmek icab eder.

Ağız ve Diş Temizliği için Misvak

Peygamber efendimiz:

“Misvak kullanın, çünkü misvak ağzı temizler” (Buharî, Savm, 27)

“Eğer müminlere güçlük verecek olmasaydım, onlara her namaz için misvak kullanmayı emrederdim” (Buharî, Cumu’a 8; Müslim, Tahare, 42);

“Yemekten önce ve sonra el yıkamak yemeğe bereket getirir” (Tirmizî, Et’ime, 29)

Bu sebeple misvak veya diş fırçalamak, dişleri ve ağzı temizlemek için önemli bir temizlik kuralıdır.

Yiyecek ve Giyecek Temizliği:

İnsan yaşayabilmek ve hayatını idame ettirebilmek için yiyecek ve içecekler ile beslenmeye ihtiyacı vardır. Yiyecek ve içecekleri temiz ve helâl olanlardan seçmek İslam‘ın emirlerindendir.

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

“Ey iman edenler! Eğer siz ancak Allah’a kulluk ediyorsanız, size verdiğimiz rızıkların temiz (helâl) olanlarından yiyin ve Allah’a şükredin.”  (Bakara Suresi 172.Ayet)

Başka bir ayet-i kerimede de:
“Ey iman edenler! Allah’ın size helâl kıldığı iyi ve temiz nimetleri (kendinize) haram etmeyin ve (Allah’ın koyduğu) sınırları aşmayın. Çünkü Allah, haddi aşanları sevmez.” (Mâide Suresi 87.Ayet)

“Allah’ın size rızık olarak verdiklerinden helâl, iyi ve temiz olarak yiyin ve kendisine inanmakta olduğunuz Allah’a karşı gelmekten sakının.” (Mâide Suresi 88.Ayet)

Bu yazılarda ilginizi çekebilir;

• 8 Zilhicce Terviye Günü
• Abdest nasıl alınır?
• Gusül abdesti nasıl alınır?
• Cuma Hutbesi “İslam Temizliği Emreder”
• İstibra ve istinca nedir?